περί Σατί...

Κάπως αργά.. δηλαδή τί "κάπως"... απ' τον Μάρτιο του 2018 δηλαδή...🙃 (εδώ) σάς είχα πει ότι θα σάς πω δυο πραγματάκια για τον Erik Satie (1866 – 1925). 

 

Ας ακούσουμε όμως πρώτα, σε ρεμίξ ιδιαιτέρως ωραίο, και αφιερωμένο στο φίλο Tsute, την 1η Γυμνοπαιδία (Gymnopédie):

 

...και τώρα την 1η Γνωσσία (Gnossienne) σε ρεμίξ πάλι:

 

 Eδώ, μπορείτε να ακούσετε την πιο αγαπημένη μου διασκευή της 1ης Γνωσσίας, από το διάσημο εθνίκ μουσικό σχήμα (με όργανα παραδοσιακής και κλασσικής μουσικής) Ensemble Sarband:

 

ΕΔΩ,  βιογραφία του Ερίκ Σατί, στα ελληνικά.

Και ΕΔΩ, μπορείτε να ακούσετε όλες μαζί τις αυθεντικές Γυμνοπαιδίες (Gymnopédies) και Γνωσσίες (Gnossiennes) του Σατί.

 

Και εδώ, οι δυο-τρεις πληροφοριούλες που σάς υποσχέθηκα, και οι οποίες δεν υπάρχουν όλες στις βιογραφίες της γκουγκλ:

Όσο ζούσε ο Σατί, ήξερε αλλά και τού το έλεγαν όλοι γύρω του, ότι οι Γυμνοπαιδίες και οι Γνωσσίες είναι αριστουργήματα που θα μείνουν στην αιωνιότητα. Όμως όταν το πρωτοάκουσε αυτό ο Σατί, ξέρετε τί γύρισε και είπε; "Μωρέ μπράβο..! ..και να σκεφτείς ότι δεν σκεφτόμουν να συνθέσω μουσική όταν τα έγραψα, σε νεαρή ηλικία. Ήταν απλά ασκήσεις για τους μαθητές μου στο μάθημα μουσικής". Δήλωση η οποία, αν μη τί άλλο.. εξέφραζε την πραγματική ταπεινότητα ενός μεγάλου δημιουργού, προσόν που μόνο οι πραγματικά εμπνευσμένοι το έχουν. Κάτι που σίγουρα όμως.. δεν το έχουν "του κόσμου οι μετριότητες", όπως είχε πει και ο Σαλιέρι αφότου δολοφόνησε τον Μότσαρτ.

Όσον αφορά την ονοματοδοσία αυτών των.."ασκήσεων"... είπε: "Με τις Γυμνοπαιδίες (Gymnopédies)..είχα στο νου μου τις γυμνοπαιδίες της αρχαίας Σπάρτης του Λυκούργου. Τότε που κορίτσια κι αγόρια γυμνάζονταν γυμνά και απονήρευτα, στα χωματένια στάδια, για χτίσιμο του σώματος, σκληραγώγηση για ετοιμότητα σε πόλεμο, και ήθος". Πιστεύω, πως λέγοντας αυτά ο Σατί, πρέπει να είχε υπόψιν του και όσα είχε γράψει ο Μπέρτραντ Ράσσελ για την αρχαία Σπάρτη. Ότι τα γυμνά κορίτσια και αγόρια, αθλούμενα μαζί, ξεπερνούσαν την πονηριά του γυμνού σώματος (δηλαδή το συνήθιζαν) και την αποσπασματική σεξουαλικότητα, και στην συνέχεια σύναπταν μεταξύ τους στέρεους γάμους, που βασίζονταν στην πραγματική αγάπη, έγνοια και ενδιαφέρον για την προσωπικότητα του καθενός απ'τους δυο.

Για τις Γνωσσίες (Gnossiennes) είπε: "Δεν σημαίνει τίποτε απολύτως η λέξη. Απλά είναι μίξη δύο ελληνικών ονομάτων που μού αρέσει η προφορά τους. 'Γνώση' και 'Κνωσσός' ". Πολλοί βέβαια λένε, ότι το ενδιαφέρον του για την λέξη 'Γνώση' οφειλόταν και στο ενδιαφέρον που είχε δείξει το ίδιο διάστημα (1890), για τον Χριστιανικό και Εβραϊκό Γνωστικισμό.

Πάντως.. σαν να κατείχε πολλές γνώσεις περί Ελλάδος, ο αγαπητός μας μεγάλος συνθέτης Ερίκ Σατί, δεν νομίζετε; Μάλιστα, η 1η Γνωσσία (και κάπως λιγότερο οι επόμενες δύο) αποτελεί μελωδία με έντονη ελληνικότητα που θυμίζει και λίγο δημοτικό τραγούδι. Όταν την πρωτοάκουσα, σε ηλικία 11 ετών που η γιαγιά μου είχε συνέχεια ανοικτό το Γ' Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας.. είπα στην γιαγιά μου: "Γιαγιά γιαγιά.. αυτό θυμίζει το Χορό του Ζαλόγγου!" Και η γιαγιά μου γύρισε και με κοίταξε με ένα λαμπερό βλέμμα. Ο Σατί όντως ονόμαζε όλη αυτή τη σειρά κομματιών "Χορούς".

Και τότε και τώρα και για πάντα.. τα έργα αυτά πάντως.. μιλούν και στο ελληνικό dna. Ίσως έτσι να το είχε θελήσει κι αυτό, από τότε ο μεγάλος Σατί.

 

ΚΩΣΤΑΣ-ΤΑΥΡΟΣ