Λειτουργικός Αναλφαβητισμός

Λειτουργικός Αναλφαβητισμός είναι η γνώση που δεν αφομοιώνεται, δεν γίνεται κατανοητή και άρα δεν εφαρμόζεται, ώστε να παράξει αποτελέσματα. Με την λέξη «λειτουργικός» νοείται αυτός που διαθέτει όχι απλά γνώση, αλλά ΕΠΙΓΝΩΣΗ της γνώσης, είναι ικανός να ενεργεί και να αναλαμβάνει έλεγχο κι ευθύνη του ελέγχου, αυτός που είναι ικανός να χειρίζεται καταστάσεις και πράγματα. Εύκολα διαφοροποιεί ανομοιότητες, δεν ταυτοποιεί ανόμοιους συσχετισμούς και κατανοεί αφηρημένες έννοιες. Ο λειτουργικά αναλφάβητος δυσκολεύεται να παρακολουθήσει την ροή της ενημέρωσης, δεν επιθυμεί να κατανοεί πολυπαραγοντικά προβλήματα, αδιαφορεί για τις δυνατότητες της γλώσσας και απαξιώνει τις δυνατότητες της τεχνολογίας, εκτός και αν πρόκειται για εργαλεία καταναλωτισμού. Το πιο επικίνδυνο όμως, είναι πως απορρίπτει την λογική ως το βασικότερο εργαλείο αξιολόγησης της πραγματικότητας γιατί κουράζεται από τις επαγωγές.

Ο ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΟΣ ΕΧΕΙ ΕΝΤΟΝΗ ΑΝΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΔΙΑΚΡΙΣΗΣ

Διά– < αρχ. δι(α)- <πρόθ. διά- «μέσα από, προς διάφορες κατευθύνσεις» ως α’ συνθ. δια-βαίνω, διά-μετρος, δια-νέμω, διά-κρίνω. / Κρίνω: 1. διαμορφώνω άποψη, σχηματίζω γνώμη για κπ. ή για κτ. ύστερα από μία λογική διεργασία. 2 α. εκφέρω λογική και τεκμηριωμένη άποψη για ένα θέμα ως ειδικός. β. εκθέτω αναλυτικά και με επιχειρήματα την άποψη την οποία έχω σχηματίσει για κπ. ή για κτ. / Διακρίνω: Αντιλαμβάνομαι την διαφορά που χωρίζει κπ. ή κτ. από κπ. ή κτ. άλλο, τον αναγνωρίζω ως διαφορετικό, δεν τον συγχέω με κπ. ή με κτ. άλλο· ξεχωρίζω.
Με απλά λόγια ΔΙΑΚΡΙΝΩ σημαίνει ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΩ. Αντώνυμο είναι το ΤΑΥΤΟΠΟΙΩ. Διέκρινε διαφορές (διαφοροποίηση) και ομοιότητες (ταυτοποίηση) ανάμεσα στις έννοιες: «μηχανιστικός λειτουργισμός και «λειτουργικός μηχανισμός» και δώσε παραδείγματα αποτελεσμάτων. Η ευκολία που θα το κάνεις δείχνει σε ποιόν βαθμό είσαι λειτουργικά αναλφάβητος. Βασικό και κύριο γνώρισμα τους πέρα από την ανικανότητα Διάκρισης είναι επίσης και η ανικανότητα να θέσουν φιλοεπιβιωτικές προτεραιότητες, όπως και ανικανότητα Αντιμετώπισης. 

Ο λειτουργικός αναλφαβητισμός είναι διαφορετικός από αυτόν που ονομάζουμε οργανικό αναλφαβητισμό. Ο δεύτερος δηλώνει αυτούς που δεν φοίτησαν ποτέ σε σχολείο και συνεπώς δεν διδάχθηκαν ποτέ γραφή κι ανάγνωση. Κατά συνέπεια, ο γενικός/οργανικός αναλφαβητισμός δηλώνει την παντελή άγνοια γνώσης και γραφής. Ο λειτουργικός αναλφαβητισμός όμως αναφέρεται στην έλλειψη της ικανότητας να χρησιμοποιεί το ον τις γνώσεις που έχει αποκτήσει έτσι ώστε να είναι ικανό να παράγει αποτελέσματα. Με άλλα λόγια ο λειτουργικά αναλφάβητος έχει φοιτήσει σε ανώτατη σχολή, αλλά είναι απολύτως ανίκανος να χρησιμοποιήσει τις γνώσεις του για να λειτουργήσει με αυτάρκεια. Λειτουργικά αναλφάβητος είναι όχι εκείνος που δεν ξέρει, ή δεν μπορεί να συλλαβίσει και πίσω από τους φθόγγους να αναγνωρίσει τις λέξεις και το σώμα του έναρθρου λόγου, αλλά εκείνος που μολονότι γνωρίζει γραφή και ανάγνωση δεν μπορεί να τα χρησιμοποιήσει, για να λειτουργήσει με αυτάρκεια μέσα στην κοινωνική ομάδα στην οποία είναι ενταγμένος.

Ο ορισμός της UNESCO (27.11.1978) που αποδέχεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (1987) κατατάσσει ως «αναλφάβητα τα άτομα που δεν είναι ικανά να διαβάσουν και να γράψουν κατανοώντας μια απλή και σύντομη έκθεση γεγονότων σχετική με την καθημερινή τους ζωή». Δεν έχουν δυνατότητα να γράψουν μία επιστολή, να συμπληρώσουν ένα έντυπο, να διαβάσουν ένα λογαριασμό ή έναν τηλεφωνικό κατάλογο. Μορφές αναλφαβητισμού είναι:
α. Ο οργανικός αναλφαβητισμός ορίζεται ως πλήρη στέρηση στοιχειωδών γνώσεων γραφής, ανάγνωσης, βασικών αριθμητικών πράξεων και κατανόησης απλών μορφών προφορικού λόγου σε θέματα της καθημερινής ζωής.
β. Ο λειτουργικός αναλφαβητισμός ορίζεται ως απώλεια της ικανότητας ενός ατόμου, που έχει παρακολουθήσει την υποχρεωτική εκπαίδευση, να κατανοεί με επάρκεια τον προφορικό και γραπτό λόγο, να διατυπώνει με σαφήνεια την σκέψη του, να κάνει αφαιρετικούς συνειρμούς, να αναπτύσσει κριτική σκέψη, να εκμεταλλεύεται ευκαιρίες για βελτίωση των γνωστικών του δεξιοτήτων κ.λ.π. (ΕΕΚ, UNESCO, 1987).

Πρακτικά ένα άτομο που έχει αποφοιτήσει από την τυπική βασική εκπαίδευση με ικανοποιητική και πολλές φορές και με εξαιρετική σχολική επίδοση είναι λειτουργικά αναλφάβητο αν δεν μπορεί...

1) Να επιλύσει προβλήματα (και απλά ακόμη), όχι από έλλειψη χρόνου, αλλά από αδυναμία να προσεγγίσει το ζητούμενο του προβλήματός του, να το αναλύσει και να κάμει τις πράξεις που χρειάζονται για να το φέρει σε πέρας. Και γι΄ αυτό χρειάζεται τη μεσολάβηση κάποιου άλλου.
2) Να αρθρώσει συνεχή λόγο προκειμένου να παρουσιάσει στο μέτρο που κατέχει κάποιο πρόβλημα ή προκειμένου να επικοινωνήσει με τους άλλους. Του χρειάζεται η ερωταπόκριση, η ανακριτική, η ερβαρτιανή μέθοδος σαν μέσο επικοινωνίας και συνεννόησης.
3) Να ελέγξει και να λογικοποιήσει τις σκέψεις του που είναι γεμάτες χάσματα και αντιφάσεις.
4) Να δικαιολογήσει σωστά τη συλλογιστική του και να την αντιστοιχίσει με την αντικειμενική πραγματικότητα.
Τα χαρακτηριστικά αυτά λίγο – πολύ παρουσιάζονται σε όλες τις περιπτώσεις, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, σε όλα τα λειτουργικά αναλφάβητα άτομα.  Βρισκόμαστε μπροστά σε ένα όν με πλήρεις τις βιολογικές του λειτουργίες αλλά με μειωμένες τις λειτουργικές του δυνατότητες

Είναι φανερό, ότι γύρω μας κυριαρχούν σε όλους τους χώρους οι μορφωμένοι–αμόρφωτοι. Είναι φαινομενική αντίφαση να αποκαλείται κάποιος ως «μορφωμένος-αμόρφωτος» γιατί κάποιος που είναι μορφωμένος δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα κι αμόρφωτος. Στην πραγματικότητα (σε αντίθεση με την φαινομενικότητα) αυτό ακριβώς συμβαίνει, γιατί αυτός που έχει σπουδάσει αλλά δεν χρησιμοποιεί τις γνώσεις του για να δημιουργεί αποτελέσματα, βρίσκεται στο ίδιο ακριβώς επίπεδο με αυτόν που δεν διαθέτει την γνώση, τον αμόρφωτο, τον αναλφάβητο. Δηλαδή ένας γιατρός που έχει σπουδάσει αλλά δεν χρησιμοποιεί τις γνώσεις του για να θεραπεύει ανθρώπους κι ένας αμόρφωτος που δεν γνωρίζει να θεραπεύει ανθρώπους έχουν αμφότεροι την ίδια μηδενική αξία στο περιβάλλον και στην κοινωνία που αλληλεπιδρούν, μάλιστα αυτός που κατέχει την γνώση αν δεν την χρησιμοποιεί, είναι ακόμη πιο κάτω στην αξιακή κλίμακα από αυτόν που δεν την κατέχει.

Μια γνώση αποκτά αξία όταν γίνεται πράξη (δημιουργεί δηλ. αποτελέσματα, από θέση αιτίας) η γνώση που δεν δημιουργεί αποτελέσματα είναι μια άχρηστη γνώση. Σκέψου μια τεράστια βιβλιοθήκη σε γλώσσα άγνωστη για ανθρώπους, δυνητικά εμπεριέχει πολύτιμη γνώση αλλά δεν έχει καθόλου αξία. Ξαφνικά κάποιος μαθαίνει την γλώσσα κι αρχίζει να διαβάζει τα βιβλία της και να μεταδίδει αυτά που μαθαίνει σε άλλους ανθρώπους, αλλά και πάλι δεν έχει καμία αξία η γνώση που αποκομίζει κι αναμεταδίδει. Με τον καιρό κάποιος παίρνει μια γνώση από τον σωρό πληροφορίας, την εφαρμόζει στον φυσικό κόσμο κι αρχίζει να παράγει κάτι, ένα κατασκεύασμα που θεραπεύει τους ανθρώπους, που τους παρέχει ασφάλεια ή δυνατότητα αυξημένης επιβίωσης. Μόνο τότε η γνώση αρχίζει να αποκτά αξία, όχι όλη, μα μόνο η συγκεκριμένη. Η ίδια η βιβλιοθήκη δεν έχει καμιά αξία, μόνο η μεταστοιχείωση της γνώσης με την δράση και την εφαρμογή αποκτά μια συγκεκριμένη αξία.
Πως όμως θα αποφασίσει κάποιος ποιά είναι η γνώση που έχει αξία και θα την ξεχωρίσει από τον σωρό των σκουπιδιών;
Γιατί η πλειονότητα των μορφωμένων ανθρώπων είναι μη λειτουργικοί σε σχέση με την γνώση τους;
Πως μπορείς να ξεχωρίζεις με την υπερπληθώρα πληροφορίας γύρω σου τι διαθέτει αξία (φιλοεπιβιωτικό, ευδαιμονικό) για να του δώσεις την προσοχή σου;

Αξία διαθέτει ότι είναι ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ, ότι παράγει αποτελέσματα, ότι συνεισφέρει στην ευδαιμονία και στην επιβίωση κι επιπλέον είναι απλό. (το ξυράφι του Όκαμ).

ΤΟ ΠΛΗΡΕΣ ΑΡΘΡΟ ΕΔΩ: http://terrapapers.com/i-mastiga-toy-leitoyrgikoy-analfavitismoy/

πηγή