Ανασκαφή στη βραχονησίδα Δασκαλιό, δίπλα στην Κέρο, αλλάζει την αντίληψη για την Προϊστορική Ελλάδα.

---

«Οι ανασκαφές στη βραχονησίδα Δασκαλιό, δίπλα στην Κέρο, 125 μίλια νοτιοανατολικά της Αθήνας, αποκαλύπτουν το αρχαιότερο μνημειακό συγκρότημα κτιρίων που έχει βρεθεί στον ελληνικό κόσμο», αναφέρει στην πρώτη σελίδα του ιστοτόπου της η βρετανική Independent. 

Η θέση χρονολογείται πριν από περίπου 4.600 χρόνια και, σύμφωνα με το άρθρο, ίσως αποτελεί μέρος της έμπνευσης μιας βασικής πτυχής της ελληνικής θρησκείας: την ιδέα ότι οι κορυφές των βουνών ήταν οι κατοικίες των θεών. Το κτιριακό συγκρότημα που ανακαλύφθηκε στη βραχονησίδα, κάποτε συνδεδεμένη με το κυκλαδίτικο νησάκι της Κέρου με μια στενή λωρίδα γης, «αλλάζει την αντίληψη των αρχαιολόγων για την προϊστορική Ελλάδα», συμπληρώνει το άρθρο.

Μέχρι τώρα, κανείς δεν είχε καταλάβει την πραγματική κλίμακα του συγκροτήματος, αλλά και την τρομακτική προσπάθεια που καταβλήθηκε κατά την κατασκευή του. Οι αρχαιολόγοι σήμερα πιστεύουν ότι, για να κατασκευαστεί το κτιριακό συγκρότημα, οι Έλληνες της πρώιμης Εποχής του Χαλκού πραγματοποίησαν τουλάχιστον 3.500 ναυτικά ταξίδια για να μεταφέρουν από 7.000 ως 10.000 τόνους αστραφτερού λευκού μαρμάρου από το ένα νησί του Αιγαίου σε άλλο (συγκεκριμένα από τη Νάξο). Κάθε ταξίδι επιστροφής θα απαιτούσε έως και 24 μέλη του πληρώματος να κωπηλατούν επί πέντε ώρες περίπου.

«Είναι μακράν η μεγαλύτερη προϊστορική ναυτική επιχείρηση μεταφοράς που ήρθε ποτέ στο φως οπουδήποτε στον κόσμο», αναφέρει, σύμφωνα με την Independent, o Δρ. Τζούλιαν Γουάιτράιτ (Julian Whitewright), αρχαιολόγος, ειδικός σε ναυτικά θέματα, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον. «Αποδεικνύει πολύ καθαρά πόσο σημαντική, αλλά και πόσο αναπόσπαστο κομμάτι της κουλτούρας αυτών των ανθρώπων της πρώιμης Εποχής του Χαλκού ήταν η ναυσιπλοΐα», προσθέτει.

Σύμφωνα με το άρθρο, τα ταξίδια, συνολικά γύρω στα 45.000 μίλια, επέτρεψαν στους αρχιτέκτονες να κατασκευάσουν αυτό που πιστεύεται ότι ήταν ένα τεράστιο θρησκευτικό ιερό που αποτελείται από περισσότερα από 60 μαρμάρινα κτίρια τα οποία οικοδομήθηκαν ειδικά για να ακτινοβολούν στον ήλιο. Επιπλέον, οι αρχιτέκτονες διαμόρφωσαν στο επικλινές έδαφος του νησιού, γνωστό τους τελευταίους αιώνες ως Δασκαλιό, γύρω στα χίλια μέτρα τεχνητό περιβάλλον, διανεμημένο σε έξι αναβαθμίδες. Αυτά τα πλατιά επίπεδα, περίπου έξι μέτρων, έχουν κατασκευαστεί ειδικά για να φιλοξενήσουν όλα τα κτίρια. Η κορυφή, που δεν είχε αρχικά οικοδομηθεί, είχε μια μικρή μάλλον ιερή ανοιχτή περιοχή πιθανόν για την κατάθεση αναθηματικών προσφορών.

«Η έρευνά μας αλλάζει την κατανόησή μας για τον πολιτισμό της πρώιμης Εποχής του Χαλκού και υποδεικνύει ότι αυτοί οι πρώιμοι Έλληνες ήταν πολύ πιο οργανωμένοι, τεχνικά και πολιτικά πιο προηγμένοι από ό,τι προηγουμένως είχε θεωρηθεί», λέει, σύμφωνα πάντα με την Indepedent, o Μάικλ Μπόιντ, συν-διευθυντής των ερευνών από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ.

Το άρθρο κάνει επίσης αναφορά στο «πυραμοειδές» σχήμα του νησιού. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, δεν είναι γνωστό με βεβαιότητα αν η πυραμιδική μορφή ήταν σημαντική, αλλά ο τόπος είχε σίγουρα επιλεγεί ειδικά ως θρησκευτικός χώρος σε σχέση με άλλα πολύ υψηλότερα, πιο εντυπωσιακά και δυνητικά πιο προσιτά βουνά που δεν είχαν αυτό το σχήμα.

Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού, το τετραετές ερευνητικό πρόγραμμα στην προϊστορική θέση Δασκαλιό ολοκληρώθηκε το περασμένο φθινόπωρο με την αποκάλυψη εντυπωσιακών αρχιτεκτονικών λειψάνων ενός σημαντικού Πρωτοκυκλαδικού οικισμού. Η τέταρτη και τελευταία περίοδος έρευνας πεδίου πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου 2018, στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος «Θαλάσσιοι δρόμοι Κέρου-Νάξου», το οποίο υλοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, υπό την αιγίδα της Βρετανικής Σχολής Αθηνών και την εποπτεία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων. Το πρόγραμμα διευθύνουν ο καθηγητής Κόλιν Ρένφριου (Colin Renfrew), o Δρ. Μάικλ Μπόιντ (Michael Boyd) και η Ειρήνη Λεγάκη, από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, ως αναπληρώτρια διευθύντρια.

Τέλος, σημειώνεται ότι αρχαιολογικό υλικό από την Κέρο και το Δασκαλιό θα πλαισιώνουν την περιοδική έκθεση «δες ΑΠΕΝΑΝΤΙ», που θα πραγματοποιηθεί από 15 Ιουλίου ως 30 Σεπτεμβρίου 2019 στην Αρχαιολογική Συλλογή Κουφονησίου. Από αυτό το υλικό θα εκτεθούν και ευρήματα από την αρχαιολογική έρευνα των τελευταίων χρόνων στο Δασκαλιό, τα οποία θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά στο κοινό.


anaskafi.blogspot.com