Τουρκία: το νέο αδίστακτο κράτος

Σχόλιο Διόδοτου: Ένα εις βάθος σκανάρισμα του τουρκικού κράτους και της Ιστορίας του, από τον διάσημο Γάλλο πολιτικό επιστήμονα Éric Denécé, στην ιστοσελίδα του 'Γαλλικού Κέντρου Έρευνας και Πληροφοριών'.

Τις τελευταίες δεκαετίες, η Τουρκία, μια χώρα με πλούσια ιστορική κληρονομιά, γνώρισε αξιοσημείωτη οικονομική και δημογραφική ανάπτυξη, η οποία σήμερα την καθιστά μια κατάσταση 82 εκατομμυρίων κατοίκων και μια πραγματική βιομηχανική και χρηματοοικονομική δύναμη, στο σταυροδρόμι της «Η Ευρώπη και η Ανατολή. Επιπλέον, από τη διάλυση της ΕΣΣΔ, η Άγκυρα μπόρεσε να επανασυνδεθεί με τους λαούς της Κεντρικής Ασίας με τους οποίους η Τουρκία μοιράζεται ένα κοινό πολιτιστικό ταμείο και έχει αναπτύξει εκεί την πολιτική, οικονομική και πολιτιστική της επιρροή. Από το 2011, λόγω του πολέμου στη Συρία και το Ιράκ, η Τουρκία αντιμετώπισε εισροή περίπου 3,6 εκατομμυρίων προσφύγων στο έδαφος της. Αυτό αντιπροσώπευε οικονομική επιβάρυνση περίπου 25 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την Άγκυρα, μόνο τα μισά από τα οποία καλύφθηκαν από διεθνή βοήθεια (ΟΗΕ, Ευρωπαϊκή Ένωση κ.λπ.).

Ωστόσο, παράλληλα με την οικονομική επιτυχία του, την ανάπτυξη της περιφερειακής του επιρροής και την ανθρωπιστική του δράση, το τουρκικό κράτος, υπό την ηγεσία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έχει βιώσει άλλους πολύ λιγότερο θετικούς μετασχηματισμούς: αυτή μιας χώρας στην ο τρόπος της δυτικοποίησης προχώρησε σε ένα ισλαμικό κράτος, προσηλυτισμός και παρεμβατικός · και εκείνη μιας χώρας-μέλους του ΝΑΤΟ, υποψηφίου για την Ευρωπαϊκή Ένωση σε ένα αλαζονικό, επιθετικό κράτος, παραβιάζοντας το διεθνές δίκαιο και επιμένει να αρνείται τις ιστορικές του ευθύνες σχετικά με τη γενοκτονία των Αρμενίων.
Τρεις τομείς μας επιτρέπουν να παρατηρήσουμε αυτές τις εξελίξεις αποκαλύπτοντας μια πραγματική αυταρχική και ιμπεριαλιστική μετατόπιση της Άγκυρας: την εσωτερική της κατάσταση, την εξωτερική της πολιτική και την οργάνωση της διασποράς της.

Ένα αυταρχικό κράτος στη διαδικασία του εξισλαμισμού

Μετά τον διορισμό του Ερντογάν στο γραφείο του πρωθυπουργού (2003) και ακόμη περισσότερο μετά την ένταξή του στην προεδρία (2014), η Τουρκία χαρακτηρίζεται από μια συνεχή δημοκρατική παρακμή, η οποία παρατηρείται μέσω ενός ολοένα και πιο έντονου αυταρχισμού και εξισλαμισμού.

Σε αντίθεση με τις εμφανίσεις και τις ομιλίες των ηγετών της, η Τουρκία δεν είναι πλέον δημοκρατία αλλά αυταρχικό καθεστώς . Για τουλάχιστον δέκα χρόνια, οι εκλογές ήταν περισσότερο δημοψήφισμα παρά δημοκρατική ψηφοφορία λόγω της χειραγώγησης της ψηφοφορίας και της πίεσης που ασκήθηκε στην αντιπολίτευση από το καθεστώς. Το AKP [1], το προεδρικό κόμμα, καταφεύγει στις μεθόδους που αναπτύχθηκαν από τους Μουσουλμάνους Αδελφούς: οι δημοφιλείς τάξεις περιποιηθούν και πλαισιώνονται από ένα πολύ αποτελεσματικό πολιτικο-θρησκευτικό σύστημα που τους συνοδεύει στις κάλπες δείχνοντάς τους την «καλή» ψήφο. Ταυτόχρονα, όλα γίνονται για να σιωπήσουν την αντιπολίτευση. Είναι το αντικείμενο μιας πραγματικής δίωξης: αυθαίρετες συλλήψεις και κρατήσεις, απαγόρευση ορισμένων πολιτικών κομμάτων και ενώσεων, έλεγχος των μέσων ενημέρωσης κ.λπ. Το κράτος δικαίου δεν ισχύει πλέον στην Τουρκία και η δικαιοσύνη είναι τελείως υπό τις διαταγές της εξουσίας.
Πάνω απ 'όλα, ο Ερντογάν κατέσχεσε το πρόσχημα της - πολύ προβληματικής - αποτυχημένης απόπειρας στρατιωτικού πραξικοπήματος εναντίον του (Ιούλιος 2016) για να φυλακίσει χιλιάδες ανθρώπους που επικρίνουν ή αντιτίθενται στην πολιτική του: στρατιώτες, δημόσιοι υπάλληλοι - κυρίως δικαστές και αστυνομία -, εκπαιδευτικοί, διανοούμενοι, δημοσιογράφοι, πολιτικοί, κουρδικοί εκπρόσωποι και εκλεγμένοι αξιωματούχοι κ.λπ.

Επιπλέον, από τον Ιούλιο του 2015, ο Τούρκος Πρόεδρος έχει δείξει απόλυτη αδιαλλαξία στο κουρδικό ζήτημα και τερμάτισε την ειρηνευτική διαδικασία που είχε ξεκινήσει με το PKK, γεγονός που οδήγησε στην επανάληψη της ένοπλης σύγκρουσης με το Κουρδικό αυτονομιστικό κίνημα, προκαλώντας κατάσταση εμφυλίου πολέμου στα νοτιοανατολικά της Ανατολίας.
Ο έντονος αυταρχισμός του καθεστώτος είναι σαφώς ορατός υπό το φως της δύναμης των δυνάμεων ασφαλείας και των πολιτοφυλακών που δημιούργησε η κυβέρνηση, οι οποίες σήμερα έχουν περισσότερα από 530.000 μέλη (αστυνομία, χωροφύλακες, bekçi , δημοτική αστυνομία, ιδιωτικούς φορείς ασφαλείας και φύλακες χωριών) για πληθυσμό 82 εκατομμυρίων [2] .

Παράλληλα με την αυταρχική μετατόπισή της, η Τουρκία γνώρισε εκ νέου ισλαμισμό εδώ και είκοσι χρόνια . Πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι πεπεισμένος και μαχητικός Μουσουλμάνος Αδελφός και ότι ήταν μέλος του Διεθνούς Γραφείου της Αδελφότητας, ενός από τα διοικητικά του όργανα.
Από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του ως πρωθυπουργός, ο Ερντογάν και το κόμμα του, το AKP, εργάστηκαν ακούραστα για να ξανα-εξισλαμίσουν την Τουρκία και να σβήσουν όλα τα ίχνη της κληρονομιάς της κοσμικής Τουρκίας που ιδρύθηκε από τον Mustapha Kemal. Για να αποκαταστήσει τη θρησκευτική δύναμη στη χώρα, ο Ερντογάν επιτέθηκε πρώτα στον στρατό, τον φύλακα του κοσμικού. Κατάφερε να σπάσει την επιρροή του με τη βοήθεια του κινήματος Gülen, μέσω καταγγελλόμενων κατηγοριών (ψευδο-πλοκή Ergenekon, 2011).

Η επιθυμία του Ερντογάν να διαγράψει όλα τα ίχνη της Κεμαλιστικής κληρονομιάς είναι ιδιαίτερα έντονη και παραμένει λίγο αντιληπτή στη Δύση. Ο Mustapha Kémal είναι ο πατέρας της σύγχρονης Τουρκίας, τον οποίο έφερε πλήρως στον 20ο αιώνα μέσω μιας άνευ προηγουμένου κοινωνικής και πολιτιστικής επανάστασης. Κατάργησε το χαλιφάτο και ενσωμάτωσε την κοσμικότητα στο Σύνταγμα, κατέστειλε το Ισλάμ ως επίσημη θρησκεία, κατάργησε τους οργανισμούς της Σαρία και έδωσε στις γυναίκες το δικαίωμα ψήφου. "Ο ισλαμικός εμποτισμός έκανε αδύνατο για αυτόν, την αναγέννηση της χώρας [3]  ".

Τα λόγια του Atatürk που ο Benoist-Méchin αναφέρεται στη βιογραφία που του αφιέρωσε είναι επιμελητικά. Για την Mustapha Kemal, το Ισλάμ ήταν «ξένο μόσχευμα χάρη στο οποίο ο Άραβας κληρικός που ηττήθηκε από τους Τούρκους πολεμιστές είχε κρυφά χέρια στις ψυχές των νικητών του» [4]  . Όταν του διαμαρτυρήθηκε ότι το Κοράνι ήταν η αποκάλυψη του Θεού και ότι έπρεπε να αντλήσει από αυτό τις πολιτικές του έμπνευση, βρήκε οργή: «Ο πολιτικός που χρειάζεται τη βοήθεια της θρησκείας για να κυβερνήσει είναι μόνο δειλός (…). Τώρα ένας δειλός δεν πρέπει ποτέ να επενδυθεί με τις λειτουργίες του αρχηγού κράτους! [5]  ".

Για να τερματίσει την ισλαμική επιρροή στη χώρα, ο Mustapha Kemal ξεκίνησε αλλάζοντας τους τύπους ευγένειας. «  Ο τρόπος λήψης και απόδοσης χαιρετισμών ρυθμίστηκε. Το «σαλάμ» απαγορεύτηκε. Η χειραψία αντικατέστησε με διάταγμα τον παραδοσιακό χαιρετισμό που συνίστατο στο να φέρουμε τα δάχτυλα διαδοχικά στο μέτωπό του στα χείλη και στην καρδιά του. Στη συνέχεια, ο Γκάζι απαγόρευσε να διαβάσει αραβική λογοτεχνία και να διεκδικήσει αραβικά ποιήματα ιδιωτικά ή δημόσια. Απαγορεύει επίσης τη μουσική και το χορό "ανατολίτικου στυλ". Φορώντας πονηρή και η γκαντούρα τιμωρήθηκε με φυλακή. Τέλος, η φθορά του φέσι απαγορεύτηκε με τη σειρά [6]  ». Τέτοιες αποφάσεις, στην εποχή μας, θα κατηγορηθούν αμέσως για ισλαμοφοβία και θα αμφισβητηθούν στο δικαστήριο ...

Είναι εύκολο να καταλάβουμε ότι για τον Ερντογάν τον Ισλαμιστή, οπαδό της εξτρεμιστικής Αδελφότητας της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, η κοσμική κληρονομιά του Mustapha Kemal πρέπει να καταστραφεί και να διαγραφεί με κάθε κόστος. Μετά τον εκ νέου ισλαμισμό της Τουρκίας που κατάφερε να επιβάλει για δύο δεκαετίες, παρατηρούμε στη χώρα την επιβολή νέων κανόνων ζωής και μια πολιτική που εισάγει διακρίσεις εναντίον Χριστιανών και Κούρδων

Γενικότερα, ο Μουσουλμάνος Αδελφός Ερντογάν επιθυμεί να αναζωογονήσει τον ισλαμικό κόσμο του οποίου εμφανίζεται ως υπερασπιστής. Στην πραγματικότητα, για περισσότερο από μια δεκαετία, εργάζεται συνεχώς για τη διάδοση της αρχαϊκής και σεκταριστικής εκδοχής του σουνιτικού Ισλάμ στην οποία ακολουθεί, σε ολόκληρο τον αραβικό κόσμο.

Από την «Αραβική Άνοιξη» του 2011, η Κωνσταντινούπολη καλωσόρισε μεγάλες μουσουλμανικές κοινότητες που εγκατέλειψαν τη χώρα τους. Αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες Σύριοι, Ιρακινοί, Υεμένης, Λίβυοι, Αιγύπτιοι, Λιβανέζοι και Βόρειοι Αφρικανοί είναι παρόντες στην πόλη σήμερα. Η Τουρκία τους προσφέρει τη δυνατότητα να συμμετάσχουν σε έναν «αδελφικό» πολιτικό ακτιβισμό προς τη χώρα καταγωγής τους. Η χώρα έγινε έτσι μια εστία προσηλυτισμού και ανατροπής στην υπηρεσία της Αδελφότητας και η Κωνσταντινούπολη έγινε καταφύγιο για τη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Το τουρκικό κράτος τους υποστηρίζει και τους βοηθά να οργανωθούν. Δεκάδες τηλεοπτικά κανάλια - κυρίως συνδεδεμένα με την Αδελφότητα -βεβαιώνω αυτήν την κρατική υποστήριξη. Στην τουρκική πόλη λαμβάνονται οι σημαντικές αποφάσεις του κινήματος και το υποκατάστημα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας της Υεμένης εξέλεξε πρόσφατα τον νέο της ηγέτη.

Μια επιθετική και επεκτατική εξωτερική πολιτική

Ταυτόχρονα με αυτήν την ανεξέλεγκτη εκ νέου ισλαμοποίηση, ο Ερντογάν αναβίωσε επίσης τον τουρκικό εθνικισμό προκειμένου να αποκαταστήσει την επιρροή της χώρας του στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή, σε εδάφη που προηγουμένως εξαρτώνταν από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αυτός ο συνδυασμός προσηλυτισμού του ισλαμισμού, του ισχυρισμένου εθνικισμού και του στρατιωτικού παρεμβατισμού οδηγεί τώρα στον όρο «νεο-οθωμανισμός». Πράγματι, ο Τούρκος Πρόεδρος είναι εμμονή με το όνειρό του για την αποκατάσταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και του Ισλαμικού Χαλιφάτου

Έτσι, ο Ερντογάν εκμεταλλεύτηκε την εξάλειψη της σοβιετικής παρουσίας στη Μέση Ανατολή από το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1990, στη συνέχεια των «αραβικών επαναστάσεων» και των πολέμων στη Συρία και τη Λιβύη για να επεκτείνει την περιφερειακή του επιρροή, εκμεταλλευόμενος, οποιαδήποτε αμφιβολία, της συμμετοχής του στο ΝΑΤΟ.

Ως μέρος της συριακής σύγκρουσης , η Τουρκία παρείχε επίσημη και ανεπίσημη υποστήριξη σε τζιχαντιστικές ομάδες που συνδέονται με την Daesh [7] και την Αλ Κάιντα κατά του καθεστώτος της Δαμασκού. Είναι αλήθεια ότι αυτή η στρατηγική ήταν μέρος μιας πολιτικής που υποστήριξε το ΝΑΤΟ, ακόμα κι αν η Άγκυρα προχώρησε πολύ πέρα ​​από αυτήν.

Στη συνέχεια, για να «ασφαλίσει» τα σύνορά του - αλλά πάνω απ 'όλα για να πολεμήσει ενάντια στους Σύρους Κούρδους - ο τουρκικός στρατός εισήλθε στη Συρία παράνομα τον Αύγουστο του 2016 [8] , χωρίς τον ΟΗΕ, το ΝΑΤΟ ή την Ένωση μην διαμαρτύρεσαι Η Άγκυρα το έκανε ξανά τον Ιανουάριο του 2018 για να πάρει τον έλεγχο του καντονιού του Αφρίν [9] , και στις αρχές Οκτωβρίου 2019, αυτή τη φορά προσελκύοντας κριτική από τη διεθνή κοινότητα. Στα μέσα του 2020, η Τουρκία εξακολουθεί να καταλαμβάνει μέρος της συριακής επικράτειας, σε όλη την παρανομία [10] .

Στις αρχές του 2020, κατά τη διάρκεια της επίθεσης του συριακού στρατού ενάντια στους παγιδευμένους τζιχαντιστές στην περιοχή Idlib, ο Τούρκος πρόεδρος απέκλεισε το «παραμικρό βήμα πίσω» ενάντια στο καθεστώς του Μπασάρ αλ-Άσαντ το βορειοδυτική Συρία. Τον Φεβρουάριο του 2020, κάλεσε το καθεστώς να αποσυρθεί από ορισμένες περιοχές του Idlib, όπου οι τουρκικές θέσεις παρατήρησης περιβαλλόταν από τις δυνάμεις της Δαμασκού. Οι διαμαρτυρίες της Τουρκίας κατά της επίθεσης του συριακού στρατού αποκαλύπτουν τη σχέση της με τρομοκρατικές ομάδες. Με την ευκαιρία αυτή, ο τουρκικός στρατός βοήθησε, παρέχοντάς τους βαριά όπλα και πυρκαγιά, πριν επιτέλους επιτέλους στην περιοχή Idlib και συμμετείχαν στις μάχες, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου και των διεθνών συμφωνιών. Σότσι.

Ωστόσο, οι συμφωνίες του Σότσι προέβλεπαν τη μετατροπή της περιοχής Idlib ως «ζώνης αποκλιμάκωσης». Η Τουρκία είχε αναλάβει τρεις δεσμεύσεις: να αποσυνδέσει τους «μετριοπαθείς» αντάρτες από τους τρομοκράτες της Αλ Κάιντα και του Νταή. αφαιρέστε τα βαριά όπλα από την περιοχή. και ανοίξτε ξανά τους αυτοκινητόδρομους M4 και M5 στην κυκλοφορία, ώστε να επιτρέπεται στον συριακό άμαχο πληθυσμό να επιστρέψει σε μια πιο φυσιολογική ζωή. Καμία από αυτές τις τρεις δεσμεύσεις δεν τηρήθηκε από την Άγκυρα.

Επιπλέον, στο πλαίσιο αυτής της συριακής σύγκρουσης, η Τουρκία εκβιάζει σκανδαλώδη μετανάστες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, απειλώντας να ανοίξει τα σύνορά της και να αφήσει εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες να εισχωρήσουν στην Ευρώπη. Η Άγκυρα απαιτεί από την ΕΕ να συνεισφέρει περισσότερο στο κόστος που δημιουργείται από την παρουσία αυτών των πληθυσμών στην επικράτειά της και, πάνω απ 'όλα, να τη στηρίζει ή να μην ασκεί κριτική στην επιθετική εξωτερική πολιτική της στη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Βόρειος. Για παράδειγμα, σε αρκετές περιπτώσεις από το 2013, χιλιάδες παράνομοι μετανάστες - πολλοί από αυτούς από το Μαγκρέμπ, την υποσαχάρια Αφρική ή το Αφγανιστάν - έχουν ωθηθεί προς τα ελληνικά σύνορα με την πρόθεση να προκαλέσουν άλλο μεταναστευτική βύθιση στην Ευρώπη.

Ο τουρκικός παρεμβατισμός επεκτείνεται και στη Βόρεια Αφρική. Μετά την υποστήριξη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και του Μοχάμεντ Μόρσι στην Αίγυπτο (2012-2013) - ιδίως μέσω παραδόσεων όπλων που πραγματοποίησε η υπηρεσία πληροφοριών της, το MiT - , η Άγκυρα προσπαθεί τώρα να ενισχύσει την παρουσία της στη Λιβύη όπου πήρε το κόμμα της κυβέρνησης της εθνικής συμφωνίας (GNA) του Fayez el-Sarraj. Αυτό αναγνωρίζεται επίσημα από τον ΟΗΕ και υποστηρίζεται από το ΝΑΤΟ που επιδιώκει να αντισταθμίσει τη δέσμευση της Μόσχας προς όφελος του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, ο οποίος παρόλα αυτά καθαρίζει την Κυρηνίκα από τις τρομοκρατικές ομάδες. Η Τουρκία παρέχει σημαντική στρατιωτική υποστήριξη στο GNA - drone, αεροπλάνα, πυραύλους, θωρακισμένα οχήματα -παρά το εμπάργκο που αποφάσισε ο ΟΗΕ ότι παραβιάζει χαρωπά, συμβάλλοντας άμεσα στην τρέχουσα στρατιωτική κλιμάκωση. Ακόμη χειρότερα, η Άγκυρα στρατολογεί τζιχαντιστές που δραστηριοποιούνται στη Συρία για να τους στείλει στο μέτωπο της Λιβύης, περαιτέρω απόδειξη της σχέσης της με την ισλαμική τρομοκρατία. Έτσι, η τοπική κατάσταση εξελίχθηκε "από έναν πόλεμο της πολιτοφυλακής σε έναν πόλεμο ημι-έντασης, όπου ο καθένας φέρνει την υποστήριξή του εξοπλισμένη με βαριά μέσα: επιφανειακή άμυνα, θωρακισμένα οχήματα, αεροσκάφη, αεροπλάνα ικανά να διεξάγουν στοχευμένες δράσεις", δήλωσε ο αρχηγός του στελεχιακού εδάφους, στρατηγός Thierry Burkhard, κατά την τελευταία ακρόασή του ενώπιον της επιτροπής άμυνας της εθνικής συνέλευσης [11] .

Η επιδείνωση της κρίσης της Λιβύης - για την οποία το ΝΑΤΟ είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνη για την απερίσκεπτη παρέμβασή του το 2011 - είναι ιδιαίτερα ανησυχητική και αποτελεί απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, αλλά θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε ρωσοτουρκική αντιπαράθεση. Ωστόσο, από την τυφλή αντι-Ρωσία, το ΝΑΤΟ έκανε - την κακή - επιλογή να υποστηρίξει ένα καθεστώς που δίνει υπερηφάνεια στους ισλαμιστές και συνδέεται με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα .

Αξίζει να θυμόμαστε τους στενούς δεσμούς που ενώνουν την Τουρκία και το Κατάρ , το κύριο ισλαμιστικό εμιράτο της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Προκειμένου να προστατεύσει το μικρό Κράτος του Κόλπου, θύμα εκδίκησης από τους γείτονες της Σαουδικής και της Εμιράτης για την υποστήριξή του στην ισλαμική αδελφότητα, η Άγκυρα εγκατέστησε μια στρατιωτική βάση εκεί και συνεργάζεται με τις υπηρεσίες του Κατάρ στις εξωτερικές επιχειρήσεις τους. Όπου και αν βρίσκεται η Τουρκία στο εξωτερικό, το Κατάρ δεν βρίσκεται πολύ μακριά, συχνά παρέχει τη χρηματοδότηση που στερείται της Άγκυρας. Επιπλέον, η Ντόχα επενδύει μαζικά στην τουρκική οικονομία, ιδίως στον αμυντικό κλάδο, βοηθώντας την να αναπτυχθεί.

Η επεκτατική πολιτική της Άγκυρας εκδηλώνεται επίσης στην ανατολική Μεσόγειο, μέσω των προσπαθειών της να επεκτείνει τη θαλάσσια περιοχή της . Πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι η Τουρκία καταλαμβάνει ένα εντελώς παράνομο τμήμα του νησιού της Κύπρου μετά την εισβολή του το καλοκαίρι του 1974. Επιπλέον, η Άγκυρα δεν έχει υπογράψει ποτέ τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (1982). Δύο καλά παραδείγματα της έλλειψης σεβασμού των διεθνών νόμων από τις τουρκικές αρχές.

Από το 2018, η τουρκική κυβέρνηση αποφάσισε να ξεκινήσει νέες θαλάσσιες εξερευνήσεις στα ελληνικά και, πάνω απ 'όλα, τα κυπριακά ύδατα. Στις 9 Φεβρουαρίου 2018, ένα τουρκικό πλοίο εμπόδισε ένα γεωτρητικό σκάφος της ιταλικής εταιρείας ENI να εξερευνήσει μία από τις καταθέσεις που της είχε ανατεθεί από τη Λευκωσία, με την αιτιολογία ότι αυτή η ζώνη ανήκει στο τουρκικό τμήμα της Κύπρου. Στις αρχές του 2019, οι κυπριακές, αιγυπτιακές, ελληνικές, ισραηλινές, ιταλικές, ιορδανικές και παλαιστινιακές κυβερνήσεις δημιούργησαν ένα «Φόρουμ για την Ανατολική Μεσόγειο για το φυσικό αέριο» (EMFG) προκειμένου να συνεργαστούν στην εκμετάλλευση του φυσικού αερίου στην περιοχή. Η Άγκυρα αρνήθηκε να προσχωρήσει σε αυτήν και να σεβαστεί τον χάρτη της βάσει του διεθνούς δικαίου. Τον Ιούλιο του 2019, αντιμετωπίζοντας αυτήν την κατάσταση, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υποστηρίξει την Ελλάδα και την Κύπρο κατά της Τουρκίας και καταδίκασε τις τουρκικές ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο.  

Ωστόσο, τον Ιανουάριο του 2020, η Άγκυρα ξεκίνησε τις πρώτες της εξερευνήσεις στα χωρικά ύδατα της Κυπριακής Δημοκρατίας[12] .
Ως αποτέλεσμα, οι εντάσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στο Αιγαίο παραμένουν ιδιαίτερα έντονες. Τα περιστατικά είναι αρκετά συχνά: απόπειρες εξομάλυνσης της τουρκικής ακτοφυλακής από ελληνικά αλιευτικά σκάφη πυροβολισμοί; παράνομη κατοχή νησιών κ.λπ. Η Άγκυρα προκαλεί σκόπιμα εντάσεις με την Ελλάδα, τον κληρονομικό εχθρό της. Τον Ιανουάριο του 2020, η Τουρκία ζήτησε από την Αθήνα να αποστρατικοποιήσει δεκαέξι νησιά του Αιγαίου. Στη συνέχεια, τον Μάιο του 2020, οι δυνάμεις της Άγκυρας κατέλαβαν στρατιωτικά μια μικρή γη στη βορειοανατολική Ελλάδα, χωρίς να αντιδράσει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Μέσω αυτής της νέας πρόκλησης, η Άγκυρα σκοπεύει να αμφισβητήσει όλα τα σύνορα με τον γείτονά της, που καθορίζονται από τη Συνθήκη της Λωζάνης του 1923.

Η οργάνωση της τουρκικής διασποράς

Ο νέος τουρκικός εθνικισμός που ενθαρρύνεται από τον Ερντογάν μπορεί επίσης να φανεί στην οργάνωση της διασποράς, ιδίως στη Γαλλία, αλλά και στο Βέλγιο, τη Γερμανία και τις Κάτω Χώρες.
Εάν είναι νόμιμο για μια ξένη κοινότητα να παραμείνει προσκολλημένη στη χώρα καταγωγής της, η επιβεβαίωση ενός ισχυρού αισθήματος εθνικής ταυτότητας και ταυτότητας σε ξένη γη δεν είναι χωρίς πρόβλημα, ειδικά όταν οδηγεί σε δυσπιστία - στις αρχές της χώρας υποδοχής.

Έτσι, στη Γαλλία, ο κοινωνιολόγος Jérome Fourquet [13] παρατηρεί τον πολύ χαμηλό βαθμό δημογραφικής διαφάνειας της τουρκικής ομάδας στην οποία η ενδογαμία παραμένει ισχυρή. Από όλες τις ξένες κοινότητες που υπάρχουν στο έδαφός μας, είναι σε αυτό που ο ίδιος φτάνει στο υψηλότερο ποσοστό.«Αν και ιστορικά κοσμικό, η Τουρκία έχει ενσωματώσει εδώ και καιρό τους κληρικούς της στον κρατικό μηχανισμό, με τους ιμάμη να είναι δημόσιοι υπάλληλοι που πληρώνονται από το τουρκικό κράτος. Αυτός ο κανόνας, ο οποίος ισχύει και στη Γαλλία, συνέβαλε στο γεγονός ότι οι τουρκικές κοινότητες που είναι διασκορπισμένες σε όλη την εθνική επικράτεια έχουν σχεδόν πάντα το δικό τους τζαμί, ενώ μουσουλμάνοι από άλλες καταγωγές συχνά μοιράζονται τον ίδιο τόπο λατρείας. (…) Τα τουρκικά μέσα μαζικής ενημέρωσης (τηλεόραση και γραπτός τύπος), τα οποία συμβουλεύονται συχνά η διασπορά, διατηρούν επίσης το δεσμό με τη μητρική χώρα και συμβάλλουν στην καλλιέργεια μιας εθνικής ενδοσύνθεσης που μπορεί μερικές φορές να μετατραπεί σε σύνδρομο ιδεοληψίας ». «Η τουρκική κοινότητα που ζει στη Γαλλία πλαισιώνεται επίσης πολιτικά από οργανισμούς ανάλογα με τη δύναμη της Άγκυρας.  

Ετσι, [14] ». Σύμφωνα με τον ερευνητή Stéphane de Tapia, "η τουρκική κοινότητα έχει αναπτύξει μια συνήθεια που της επιτρέπει να αποτελεί αυτόνομο νησί στο γαλλικό αρχιπέλαγος" [15] .
Αυτό το φαινόμενο παρατηρείται ιδιαίτερα μέσω της διδασκαλίας της γλώσσας και του πολιτισμού προέλευσης (ELCO), που δημιουργήθηκε τη δεκαετία του 1970 για να επιτρέψει στα παιδιά των μεταναστών εργαζομένων να διατηρήσουν τη σχέση με τη χώρα των γονιών τους, με την προοπτική μια επιστροφή. Αυτά τα ELCO αμφισβητήθηκαν πρόσφατα από τον Εμμανουήλ Μακρόν, γιατί πίσω από αυτά, είναι η παρέμβαση της Τουρκίας που παρατήρησαν οι γαλλικές αρχές. Υποψιάζονται ότι η Άγκυρα χρησιμοποιεί αυτά τα μαθήματα - που δίδονται εκτός σχολικών ωρών από εκπαιδευτικούς που επιλέγονται και πληρώνονται από τις αρχές της χώρας προέλευσης -να διαδώσει την ισλαμο-συντηρητική ιδεολογία του AKP. Στην πραγματικότητα, τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, οι δάσκαλοι που έστειλε η Άγκυρα ήταν όλο και πιο ευσεβείς και οπισθοδρομικοί. Ωστόσο, εάν το γαλλικό κράτος φροντίσει την οργάνωση και την εφοδιαστική των ELCO, δεν διαχειρίζεται το περιεχόμενο των μαθημάτων και οι επιθεωρητές του μπορούν να κάνουν λίγα για να ελέγξουν τους 180 εκπαιδευτικούς που έστειλε το τουρκικό κράτος, επειδή Κανένας από αυτούς δεν μιλάει Τουρκικά και οι δάσκαλοι μιλούν μόνο Γαλλικά πολύ σπάνια. Δηλώνουν επομένως ό, τι θέλουν και το πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί απευθείας στην Άγκυρα

*

Η Τουρκία του Ερντογάν εφαρμόζει εσωτερική και εξωτερική πολιτική εδώ και δύο δεκαετίες, η οποία απομακρύνεται όλο και περισσότερο από τις δημοκρατικές αξίες και τη θρησκευτική ανοχή της Ευρώπης και των διεθνών συμφερόντων της: δημιουργία αυταρχικού και αστυνομικού καθεστώτος, υποστήριξη και διάδοση του ριζοσπαστικού Ισλάμ της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, στρατιωτικές παρεμβάσεις που συμβάλλουν στην επιδείνωση των περιφερειακών εντάσεων, τη μη τήρηση του διεθνούς δικαίου, την εκμετάλλευση της διασποράς της κ.λπ. Επιπλέον, η Τουρκία επιμένει στην άρνησή της να αναγνωρίσει τη γενοκτονία των Αρμενίων του 1915, παρά τα συντριπτικά ιστορικά στοιχεία εναντίον της.

Βρισκόμαστε λοιπόν στην παρουσία ενός επιθετικού καθεστώτος, νοσταλγικού για το αυτοκρατορικό του παρελθόν, το οποίο ωφελείται, όπως η Γερμανία το 1938, από την παθητικότητα των αντιπάλων της - που είναι παράδοξα εν μέρει και οι σύμμαχοί της στο πλαίσιο της ΝΑΤΟ - να προωθήσει τα πιόνια του σε πλήρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου και των διατάξεων της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών.

Ευτυχώς, η Τουρκία δεν έγινε δεκτή στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, εξακολουθεί να είναι μέλος του ΝΑΤΟ, το οποίο απεικονίζει τις εσωτερικές αντιφάσεις της Ατλαντικής Συμμαχίας και την αχρηστία της, η οποία έγινε καταφανής στον κόσμο μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. Συνεργάζοντας μερικές φορές με την Ουάσιγκτον, μερικές φορές με τη Μόσχα, η μόνη πολιτική που ακολουθεί η Άγκυρα είναι αυτή του νεο-οθωμανισμού του Ερντογάν.

Δεν είναι μόνο η ισλαμιστική και η νεο-οθωμανική Τουρκία ένα πραγματικό αδίστακτο κράτος, αλλά πιθανότατα είναι επίσης ένας από τους επόμενους εχθρούς μας, στην Ευρώπη ή στην Αφρική. Λόγω της επιθετικής και επεκτατικής πολιτικής της Άγκυρας στη Μεσόγειο και τη Λιβύη, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο οι ένοπλες δυνάμεις μας να αντιμετωπίσουν τελικά τον τουρκικό παρεμβατισμό στο πλαίσιο των εξωτερικών μας επιχειρήσεων.

---

[1] Κόμμα δικαιοσύνης και ανάπτυξης. Είναι ένα πλειοψηφικό ισλαμο-συντηρητικό κόμμα από το 2002.
[2] Συγκριτικά, στη Γαλλία, οι εσωτερικές δυνάμεις ασφαλείας είναι 250.000 χωροφύλακες και αστυνομικοί για έναν πληθυσμό 67 εκατομμυρίων, και αυτός ο αριθμός είναι από τους υψηλότερους στην Ευρώπη.
[3] Benoist-Méchin, Mustapha Kemal ή ο θάνατος μιας αυτοκρατορίας , Albin Michel, Paris, 1954, p. 351.
[4] Όμοια. , Π. 352.
[5] Όμοια. Ωστόσο, θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι ο Μουσταφά Κεμάλ, στο όνομα της τουρκικής φυλής, «καθάρισε» τη χώρα των χριστιανικών μειονοτήτων της (ελληνική, ασσυριακή, αρμενική) και απαγόρευσε στους Κούρδους να μιλούν τη γλώσσα τους.
[6] Όμοια. , Π. 416.
[7] Θα χρειαστούν οι επιθέσεις του Ιανουαρίου 2015, οι οποίες προκάλεσαν το θάνατο 230 ανθρώπων, για να δουν κάπως την τουρκική θέση να μειώνεται.
[8] Η επιχείρηση Euphrates Shield επέτρεψε στην Άγκυρα να καταλάβει μια λωρίδα περίπου σαράντα χιλιομέτρων βαθιά στη βόρεια Συρία.
[9] Επιχείρηση Olive Branch στο Rojava (Συριακό Κουρδιστάν).
[10] Η επιχείρηση Peace Spring άνοιξε ανατολικά του Ευφράτη.
[11]  http://www.assemblee-nationale.fr/dyn/15/comptes-rendus/cion_def/l15cion_def1920047_compte-rendu%20 (6 Μαΐου 2020).
[12] Αντιμέτωπη με την εχθρική στάση του Τούρκου προέδρου, η Elysée διαβεβαίωσε την Ελλάδα τον περασμένο Ιανουάριο για την υποστήριξή της και την αποστολή των γαλλικών ναυτικών πλοίων στην ανατολική Μεσόγειο. Αλλά παράδοξα, οι αρχές μας έχουν εκφράσει τα συλλυπητήρια της Γαλλίας για τους Τούρκους στρατιώτες που σκοτώθηκαν στο έδαφος της Συρίας ...
[13] Jérôme Fourquet, το γαλλικό αρχιπέλαγος. Γέννηση ενός πολλαπλού και διαιρεμένου έθνους , Seuil, Παρίσι 2019.
[14] Ibid , σελ. 172-173.
[15] Όμοια .
 

cf2r.org