Η θρησκεία είναι σημαντικότερη απ' ό,τι νομίζουν ορισμένοι...

Αρχαίοι Πέρσες

 

Γράφει ο Δημήτρης Πεπόνης

 

Νομίζω πως δεν θα πρέπει να ξεχνάμε, ή θα πρέπει να σταθμίζουμε, το εξής: Η λεγόμενη «Δύση», αυτό που οι άνθρωποι στις μέρες μας ονομάζουν «Δύση», αποτελεί την μοναδική περίπτωση πολιτισμού στην ιστορία της ανθρωπότητας, που δεν κατάφερε να γεννήσει θρησκεία. Η «Δύση», γέννησε ιδεολογίες, πολίτικες θεολογίες, εκκοσμικευμένους μεσσιανισμούς κ.λπ. Μιλάμε για κοινωνίες, στα πλαίσια ενός πολιτισμού, οι οποίες στάθηκαν ανίκανες να γεννήσουν έστω μια θρησκεία.

Μόνο προπαγανδιστικά μπορούν να ταυτιστούν οι όροι «Δύση» και «Χριστιανοσύνη». Υπάρχουν και άλλοι που ταυτίζουν τους όρους «Ιδεολογία» και «Θρησκεία».
Χρησιμοποιούσε άραγε ο de Maistre ή ο Robespierre τον όρο «Δύση»; Προσωπικά δεν με έχει καλύψει κανένας ορισμός, από όσους κυκλοφορούν, για το τι είναι η «Δύση». Επικρατεί θολούρα και όχι διαύγεια (στις μέρες μας οι περισσότεροι ταυτίζουν την «Δύση» με τον Φιλελευθερισμό. Άλλοι τοποθετούν τις ρίζες της στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Άλλοι μιλούν για λατινική Χριστιανοσύνη ή για εξέγερση-επικράτηση γερμανικών φύλων. Άλλοι αναφέρονται στην Αναγέννηση, η οποία σαφώς είναι περισσότερο Μεσόγειος παρά Ρήνος ή μεγάλη ευρωπαϊκή πεδιάδα, ή στον «διαφωτισμό», ο οποίος είναι σαφώς περισσότερο ηπειρωτική παρά μεσογειακή Ευρώπη, και την «νεωτερικότητα». Άλλοι εννοούν τους Αγγλοσάξονες κ.λπ).
 

Υπάρχει ένα ιστορικό ερμήνευμα που ισχυρίζεται πως οι Άραβες βρίσκονται επί οκτώ συναπτούς αιώνες σε παρακμή. Δεν με ενδιαφέρει εδώ να εξετάσω εάν και κατά πόσο ισχύει αυτό το ερμήνευμα. Έστω ότι ισχύει. Εκείνο που ενδιαφέρει είναι το εξής: οι λεγόμενες «δυτικές» κοινωνίες, όχι οκτώ αιώνες, αλλά ούτε ογδόντα ή καλύτερα οκτώ χρόνια παρακμής δεν μπορούν να αντέξουν. Μόλις, έστω για μικρό χρονικό διάστημα, χάσουν την λεγόμενη «υλική» τους βάση (ή παρακμάσουν, όπως π.χ. οι Άραβες), καταρρέουν αυτόματα και βρίσκονται σε κατάσταση διαλύσεως ή υπαρξιακής κρίσεως
«Έρχονται οι Άραβες», είπαν κάποτε οι Πέρσες. Και κατακτήθηκαν. 

Οι Πέρσες, έχοντας μια πανάρχαια ιστορία, έναν εκλεπτυσμένο πολιτισμό και μια παράδοση αυτοκρατορικής δύναμης πρώτης τάξεως, όταν κατακτήθηκαν από τους Άραβες, (εξ)αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πατρώα θρησκεία τους, τον Ζωροαστρισμό, με την θρησκεία του άραβα κατακτητή, το Ισλάμ, χωρίς ωστόσο να χάσουν το πνευματικό σφρίγος και την ακτινοβολία τους. Οι υποταγμένοι Πέρσες, αφομοίωσαν, απορρόφησαν και χώνεψαν πνευματικά τα πλήθη των κατακτητών, αφού τους επηρέασαν σε πολλαπλά επίπεδα (όχι μονάχα διοικητικά), διατηρώντας τη γλώσσα τους, της οποίας την επιρροή μάλιστα, διεύρυναν. Κάτι παρεμφερές συνέβη, πέρα από το Χαλιφάτο των Αββασιδών, και με την Οθωμανική Αυτοκρατορία (η περσική επιρροή επί της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μπορεί να συγκριθεί με την ελληνική επιρροή επί της Ρωμαϊκής. Γενικότερα η αυτοκρατορία αυτή, η Οθωμανική, είχε την τύχη να δεχτεί επιρροές, και από τους Πέρσες και από τους «Βυζαντινούς»).
 

Το κυριότερο όμως που έκαναν οι αρχαιότεροι σε τέχνες, πολιτισμό και διοίκηση, κατακτημένοι Πέρσες, το θεμελιώδες, ήταν το εξής: «εθνικοποίησαν» το Ισλάμ, αντικαθιστώντας το σουνιτικό αραβικό Ισλάμ με την περσική σιιτική εκδοχή του, που μέχρι σήμερα αποτελεί πηγή και πολλαπλασιαστή εθνικής ισχύος και περηφάνιας, και συμπληρώνει τον περίφημο ιρανικό πατριωτισμό (ο οποίος διαμορφώθηκε από αγώνες ενάντια στις ιμπεριαλιστικές διαθέσεις των Άγγλων, των Ρώσων και των Αμερικανών). Έτσι λοιπόν, αν και οι Πέρσες κατακτήθηκαν, και έχασαν σε μεγάλο μέρος την λεγόμενη «υλική» τους βάση (ή τέλος πάντων, η «υλική» τους ισχύ παρήκμασε), συνέχισαν να υπάρχουν. Και ως ΙρανοΠέρσες πλέον, με τους οποίους όλοι, Αμερικανοί, Ρώσοι, Κινέζοι και Ινδοί, ασχολούνται -το πιθανότερο είναι πως-, θα αποτελέσουν τον επόμενο περιφερειακό ηγεμόνα.
Εάν δεν «εθνικοποιούσαν» το Ισλάμ και δεν διατηρούσαν τη γλώσσα (θρησκεία και γλώσσα), οι Πέρσες δεν θα ήταν εδώ σήμερα, ή, εάν ήταν, θα υπάγονταν στον Θείο Μπάρμπα-Σαμ (όπως κάποιοι άλλοι).
 

Η θρησκεία είναι σημαντικότερη απ' ότι νομίζουν ορισμένοι. Μήπως τάχα είναι ηλίθιοι οι Κινέζοι που, την ίδια στιγμή που βρίσκονται σε άνοδο, προσπαθούν να «εθνικοποιήσουν-κινεζοποιήσουν» τον χριστιανισμό στα εδάφη τους και διαποτίζουν με νεο-κομφουκιανισμό το κοινωνικό τους σώμα; Μήπως είναι τυχαίο άραγε, που Ρωσία και Τουρκία (τι ήταν η Τουρκία το 1945, το 1960, το 1971 ή το 1980;), επανήλθαν στο διεθνές στερέωμα δυναμικά, ξεπερνώντας την εξαθλίωση, τον εξευτελισμό και την διεθνή ανυποληψία, κάνοντας κάτι παρεμφερές με αυτό που έκανε αιώνες πριν, το σημερινό Ιράν;

Οι Πέρσες γνωρίζουν πως οι ιστορικές εξελίξεις, ούτε ευθύγραμμες είναι, ούτε προοδευτικές. Και τούτο διότι έχουν ζήσει περιόδους παρακμής, ανόδων και καθόδων. Μόνο ένας έφηβος είναι δυνατόν να νομίζει πως θα ακμάζει αέναα ή για πάντα. Και αυτό είναι το πιο επικίνδυνο ψυχολογικό στοιχείο των Η.Π.Α και ορισμένων ευρωκεντριστών. «Εάν εγώ είμαι η ανώτερη βαθμίδα, η κορύφωση της ανθρώπινης εξέλιξης, και παρακμάσω, τότε μετά από εμένα -θα έρθει ή θα φέρω εγώ ο ίδιος- το χάος. Ένας κόσμος δίχως αξία».
Σε ένα εντυπωσιακότερο παράδειγμα «έθνους» που δεν έσβησε, ζώντας επί αιώνες ανάμεσα σε μεγαθήρια και μη διαθέτοντας «υλική» ισχύ, θα αναφερθώ στο μέλλον. Πρέπει να δοθεί μια ερμηνεία για το πως είναι δυνατόν να υπάρχουν ακόμα ως διακριτό υποκείμενο, ανάμεσα σε Τούρκους, Πέρσες, Άραβες και Ρώσους, αυτοκρατορίες και εθνικά κράτη, σουνίτες και σιίτες, κομμουνιστές και ορθόδοξους, κάτι τύποι που ονομάζονται «Αρμένιοι».....

[Από άρθρα του Δ.ΠΕΠΟΝΗ στο cosmoidioglossia.blogspot.com]

 

enaasteri.blogspot.com