Πρόοδος;... Λίγο ακόμα πιο κοντά, στα ανατολικά ενός κήπου μιας σύγχρονης Εδέμ.

της BladeRunner

  “Murmuration of starlings”: Παράλληλοι σχηματισμοί από εκατοντάδες πουλιά με ταυτόχρονη κίνηση ως μια ενιαία οντότητα. Φαινόμενο της φύσης που συμβαίνει τις πρώτες πρωινές ώρες στα μέσα του φθινοπώρου και παραμένει ακόμα ανεξήγητο από την επιστήμη της φυσικής και της βιολογίας. 

Έχει τύχει ποτέ να δεις από κοντά σμήνος από πουλιά σε ουράνιο σχηματισμό;

Έχεις βρεθεί ποτέ δίπλα σε λίμνη την αυγή, ακριβώς την στιγμή που ξεκινούν να συγχρονίζονται, φτερουγίζοντας ορμητικά πάνω από το σώμα σου;

Φαντάσου εκατοντάδες ψαρόνια να κινούνται όλα μαζί ταυτόχρονα με χάρη έμπειρου χορευτή. Κάνοντας κυκλικές φιγούρες σαν μεταξωτό φουλάρι που το φυσάει απαλά ο άνεμος. Σαν κύμα. Σαν συγχορδία από βιολιά και πιάνο αποτυπωμένη σε εικόνα. Να σε φλερτάρουν με μια αίσθηση επίδειξης, κι εσύ να νιώθεις να ερωτεύεσαι, να δακρύζεις και να νομίζεις ότι θα σπάσει όπου νά'ναι η καρδιά σου. Παρατηρείς καθώς ακολουθούν τον αόρατο μαέστρο της φύσης. Υπακούς καθώς κι αυτά υπακούν με θέρμη στον ασυμβίβαστο και σιωπηλό αρχιτέκτονα του σύμπαντος. Κάτι ξέρουν. Κάποιο μυστικό γνωρίζουν και αρνούνται να το μοιραστούν μαζί μας.

Ανέκαθεν οι άνθρωποι προσπαθούσαν να επωφεληθούν παρατηρώντας το ζωικό βασίλειο. Τα κοφτερά νύχια ενός αρπακτικού για να φτιαχτεί το πρώτο αιχμηρό εργαλείο, το σχήμα ενός θαλάσσιου κήτους για να κατασκευαστεί το πρώτο πλοιάριο, το πέταγμα ενός πτηνού για να εφευρεθεί το πρώτο αεροπλάνο.

Ξόδεψαν εκατοντάδες χιλιάδες ώρες να παρατηρούν το αρσενικό λιοντάρι να επιτάσσεται των υπολοίπων, την κίνηση ενός γερακιού όταν παγιδεύει το θήραμα, τον άγριο λύκο να διεκδικεί την αρχηγία, τα τεχνάσματα της αλεπούς να πετυχαίνει στην κλεψιά, τους ελιγμούς των ερπετών και των αίλουρων όταν επιτίθενται στην λεία τους...

Η ανάγκη για επιβίωση, μετετράπη σε ανάγκη για αρχηγία. Εξουσιαστική μανία, πονηριά και βίαιο κύρος από κάποιους λίγους ισχυρούς για να χειραγωγήσουν άνετα το πλήθος, τους αδύναμους, τους φτωχούς, τους γέρους και τους νέους. Και το καταφέρνουν σχεδόν εξ'ολοκλήρου. Λέμε σχεδόν, γιατί ακόμα το ψάχνουν. Κατάφεραν τα πάντα εκτός από το καταλάβουν πώς ένα σμήνος από πουλιά δημιουργεί σχηματισμούς τόσο συγχρονισμένους και έξοχους χωρίς ηγέτη και εντολέα, ελεύθερα κι όμως συλλογικά.

Χρησιμοποίησαν την τηλεόραση ώστε χιλιάδες άνθρωποι να βλέπουν ταυτόχρονα το ίδιο πρόγραμμα, την μόδα για να προσδώσουν την ομοιομορφία που εκείνοι επιθυμούν, το χρήμα για να ξεχωρίσει η κάστα τους, το ίντερνετ για να πιαστούμε όλοι στον παγκόσμιο ιστό τους, αράχνες που καραδοκούν, με τα άπειρα μάτια τους να παρατηρούν τι γράφουμε, τι ψάχνουμε, τι μας αρέσει να ανεβάζουμε. Τι μας εξιτάρει, τι μας πρεσβεύει και τι μας ενώνει. Σε μια μάταιη προσπάθεια να μας κάνουν να κινηθούμε ως ενιαία μονάδα, ελεγχόμενη και εξαρτώμενη σαν κατηφές, μελλοντολογικό βιβλίο του Όργουελ για την Νέα Τάξη Πραγμάτων. Ας μην ξεχνάμε όμως αυτό που μας έλεγε ο μακαρίτης Τζιμάκος Πανούσης, “Στην νέα τάξη πραγμάτων, τα πράγματα θα είμαστε εμείς”.

Παρατηρώ τους νέους στο βαγόνι του τρένου. Τόσο υπέροχα πλάσματα, πραγματικά θαύματα, με τα όμορφα πρόσωπά τους, τα γυαλιστερά μαλλιά τους, την απλότητα στο βλέμμα τους, να χειρίζονται με απίστευτη ταχύτητα τα κινητά τους, να συνεννοούνται μεταξύ τους με μηνύματα σε κλάσμα του δευτερολέπτου, με μια αστείρευτη διάθεση για επικοινωνία έστω και από απόσταση. Δεν είμαι εγώ που θα κρίνω αν κάνουν καλά ή όχι. Δεν είμαι εγώ που θα τους πατρονάρω στον τρόπο που κάνουν φιλίες και επαφές. Δεν μπορώ όμως επίσης να μην θαυμάσω την ευστροφία τους, την αυτοκυριαρχία τους, την άνεση που έχουν να επιβιώνουν σε έναν κόσμο τόσο πονηρό και επικίνδυνο. Αν μη τι άλλο, θαυμάζω τον τρόπο που χρησιμοποιούν ό,τι τους προσφέρεται, καλό ή κακό, ένοχο ή αθώο, για να επικοινωνήσουν μεταξύ τους, να ταυτιστούν, να γίνουν ένα, να καταργήσουν τις αποστάσεις, να μοιραστούν πληροφορίες. Θα ήταν άδικο να τους συγκρίνω με εμάς τους παλιότερους όταν εμείς οι ίδιοι προτιμήσαμε την αποξένωση.

Δεν ανησυχώ. Η γενιά τους αγαπάει τον ηλεκτρισμό και την ιδέα μιας κοινωνίας στηριγμένης στο θαύμα μιας γερής επαναφορτιζόμενης μπαταρίας. Όχι, δεν ανησυχώ. Σε δέκα χρόνια το πολύ θα ξεπεταχτεί μια καινούργια γενιά που θα θεωρήσει δεδομένη την τεχνολογία που εμείς τώρα θεωρούμε μαγική. Σε είκοσι χρόνια θα θελήσει να εξελιχθεί ίσως πάρα πέρα, σε μορφές επικοινωνίας που θα απέχουν πολύ από παγκόσμιους ιστούς και αντρόιντ συσκευές. Σε πενήντα χρόνια από τώρα ίσως φτάσει να επικοινωνεί με τηλεπάθεια. Σε εκατό και σε διακόσια πού ξέρεις τι και πώς...

Ώσπου κάποτε να φτάσουν στο σημείο να συνδεθούν κι αυτά πνευματικά σαν τα αποδημητικά πουλιά. Να απογειώνονται κι αυτά σαν ανθρώπινο σμήνος από πολύχρωμα ψαρόνια, κάνοντας ελιγμούς ταυτόχρονα σαν μπαλαρίνα που ερμηνεύει την λίμνη των κύκνων από ψηλά, διασχίζοντας τα σημεία του ορίζοντα σαν νότες σε πεντάγραμμο, χωρίς θόρυβο και χωρίς πληκτρολόγια, χωρίς οπτικές ίνες και ηλεκτρομαγνητισμό. Ακολουθώντας με σιγουριά και με συναίσθημα το κάλεσμα ενός συλλογικού νοός που θα ακούει στο όνομα της ομορφιάς και της απλότητας. Για φαντάσου...

Αυτή είναι η ευχή που κάνω σβήνοντας το γενέθλιο κερί μου. Αυτή είναι η εικόνα που φέρνω στον νου όταν χαζεύω τα σπουργίτια από το διαμέρισμά μου. Όταν ακούω τα πρωινά κοτσύφια από το πάρκο απέναντί μου. Κλείνοντας τα μάτια, αυτό θα ονειρευτώ. Βλέποντας ένα παιδί, αυτό είναι που φαντασιώνω. Ότι είμαστε λίγο πιο κοντά. Λιγάκι ακόμα πιο κοντά. Ένα μικρό και ταπεινό βηματάκι ακόμα πιο κοντά στα ανατολικά του κήπου μιας σύγχρονης Εδέμ. Γιατί δεν λείπει από την ψυχή μου ούτε η πίστη ούτε η φαντασία. Γιατί έχω διαρκές και ανεξάντλητο απόθεμα υπομονής και εμπιστοσύνης στη θέα ενός βρέφους. Και όσο ζω, μάρτυς μου ο πρωινός αστέρας και ο Θεός, ποτέ κανείς δεν θα με πείσει για το αντίθετο._