Γλωσσολογικά.. ΑΠΊΣΤΕΥΤΑ!

 

Η παρούσα ανάρτηση αποτελεί δώρο δοσμένο με πολλή αγάπη στο ποιοτικότατο αναγνωστικό κοινό του Διόδοτου

Κ-Τ 

 

Γεωργίου Ι. Βιλλιώτη, φιλολόγου-θεολόγου:

 

Ποιοτικὰ ἑλληνικά. Κάνω

Ἡ κατάχρηση τοῦ ἀπολεξικοποιημένου ρήματος κάνω ἔχει καταντήσει ἐνοχλητική. Ἀκοῦμε ἔκανε τὴ δημοπρασία (ἀντὶ διενήργησε), ἔκανε τὴν ἀγοραπωλησία (ἀντὶ πραγματοποίησε), κάνει ὡραῖο λάδι (ἀντὶ παράγει), κάνει ἀκριβὰ δῶρα (ἀντὶ προσφέρει), πόσο κάνει τὸ δαχτυλίδι (ἀντὶ κοστίζει), κάνει ὑποσχέσεις (ἀντὶ ὑπόσχεται, ἐπαγγέλεται), κάνει ἕναν αἰῶνα (καθυστερεῖ ὑπερβολικά), κάνει καλὸ στὴν ὑγεία (ἀντὶ ὠφελεῖ), ἔκανε τὸ καθῆκον του (ἀντὶ ἔπραξε), ἔκανε μεγάλο ἀγῶνα (ἀντὶ διεξήγαγε), κάνει ἀγάλματα (ἀντὶ φιλοτεχνεῖ, κατασκευάζει), κάνει σπουδαῖο ἔργο (ἀντὶ ἐπιτελει), τὴν ἁγιογράφηση ἔκανε ὁ Φ. Κόντογλου (ἀντὶ ἁγιοφράφησε τὸν ναὸ ὁ Φ.Κ. ἢ ὁ ναὸς ἱστορήθηκε ἀπὸ τὸν Φ.Κ.).

 

Ἀνακαλύπτω τίς ρίζες τῶν λέξεων. Ὡραῖος

Ὡραῖος. Σχηματίζεται ἀπὸ τὸ οὐσιαστικὸ ὥρα καὶ τὸ παραγωγικὸ τέρμα -ιος. Ὡραῖος ἦταν αὐτὸς ποὺ συναίβαινε τὴν κατάλληλη ὥρα ἢ ἐποχή. Στὰ ἀρχαῖα κείμενα γίνεται γίνεται λόγος γιὰ ὡραίους καρπούς, ὡραῖον γάμον, ἀκόμα καὶ γιὰ ὡραῖον θάνατον. Διαφορετικὴ λέξη εἶναι ἡ ὤρα μὲ ψιλὴ ποὺ σημαίνει φροντίδα, μέριμνα ἢ προσοχὴ καὶ ενδιαφέρον. Τὴ συναντᾶμε στὰ σύνθετα τιμωρία (φροντίζω γιὰ τὴν τιμή μου), θυρ-ωρός, πυλ-ωρός, σκευ-ωρός, ἀκταιωρός.

 

Δυσεξήγητα. Βασίλευσε ὁ ἥλιος

Ὅταν λέμε τὴ φράση «βασίλευσε ὁ ἥλιος» ἐννοοῦμε ἔδυσε ὁ ἥλιος.

«Ὁ ἥλιος πιὰ βασίλεψε

μαζὶ καὶ ἡ καρδιά μου

γιατί ὁ χάρος ζήλεψε

ὅλα τὰ ὄνειρά μου» (τραγούδι)

Πῶς ὅμως εἶναι δυνατὸν τὸ βασίλευσε νὰ δηλώνη τὴ δύση τοῦ ἡλίου, ἀφοῦ βασιλεύω σημαίνει κυβερνῶ ἕνα τόπο ὡς βασιλιᾶς καὶ μεταφορικὰ ἐπικρατῶ κυριαρχῶ σὲ ἕναν χῶρο; Λέμε: «Ζεῖ καὶ βασιλεύει», «βασιλεύει τὸ μῖσος/ ὁ φόβος/ ἡ εἰρήνη/ ἡ ἀγάπη».  Πιθανὸν ἡ σημασία «δύει ὁ ἥλιος» ὀφείλεται στὴ γοητεία ποὺ ἀσκεῖ τὸ ἡλιοβασίλεμα στοὺς αἰσθαντικούς· τὴν ὥρα ποὺ ὁ ἥλιος βυθίζεται στὴ θάλασσα φανερώνει τὴν ὀμορφιά του, ὅλην τὴ δόξα τῆς βασιλείας του.

 

Ἀνακαλύπτω τὶς ρίζες τῶν λέξεων. Λωποδύτης

Λωποδύτης· στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ ἦταν αὐτὸς ποὺ γλιστράει στὰ ροῦχα κάποιου ἄλλου, αὐτὸς ποὺ κλέβει τὰ ροῦχα τῶν λουομένων. Ὅταν οἱ ταξιδιῶτες ἤθελαν νὰ πλυθοῦν σὲ ἕνα ποτάμι, ἄφηναν τὰ ροῦχα τους στὶς ὄχθες τοῦ ποταμοῦ. Ἐκεῖ παραφύλαγαν οἱ λωποδῦτες, καὶ ἔκλεβαν τὰ ροῦχα τῶν λουομένων. Σύνθετη λέξη ἀπὸ τὴ λώπη «μανδύας, ἱμάτιο, φόρεμα» καὶ τὸν δύτη. Ὁ δύτης «βουτηχτὴς» παράγεται ἀπὸ τὸ ρῆμα δύω «γδύνομαι, βυθίζομαι»

 

Delirium Graecum: Church – Ὁ φιλίστωρ: Ἀλφάβητο

Delirium Graecum

Ἡ ἀγγλικὴ λέξη church ἐμφανίζεται στὴν Ἀγγλικὴ λίγο πρὶν ἀπὸ τὸ 900 μ.Χ. Ἔχει γερμανικὴ προέλευση (Κirche). Οἱ Ἄγγλοι τὸ γερμανικὸ k τὸ πρόφεραν ch. Σύμφωνα μὲ τὸ λεξικὸ τοῦ  Wahrig τὸ οὐσιαστικὸ Kirche εἶναι τὸ ἑλληνικὸ κυριακὸν (δῶμα), δηλαδὴ ὁ οἶκος τοῦ Κυρίου.

Ὁ φιλίστωρ:

Τὸ 403 π.Χ. ὁ ἄρχων τῶν Ἀθηνῶν Εὐκλείδης μεταρρύθμισε τὸ παλαιὸ ἀττικὸ ἀλφάβητο ὕστερα ἀπὸ πρόταση τοῦ ρήτορα Ἀρχίνου. Τὸ ἀλφάβητο αὐτὸ χρησιμοποιοῦμε μέχρι σήμερα. Στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα χρησιμοποιήθηκαν τέσσερα κυρίως εἴδη ἀλφαβήτου μὲ πολλὲς παραλλαγές: τὸ Ἀττικό-Νησιωτικό, τὸ Ἰωνικό, τὸ Κορινθιακὸ καὶ τὸ Χαλκιδικό. Τὸ τελευταῖο παρέλαβαν οἱ Λατῖνοι ἀπὸ τοὺς Χαλκιδεῖς. Ὁ Μέγας Ἀλέξανδρος καθιέρωσε τὴν Ἀττικὴ διάλεκτο ὡς ἐπίσημη γλῶσσα τῆς Μακεδονίας καὶ τὸ Ἀττικὸ ἀλφάβητο ὡς ἐπίσημο ἀλφάβητο. Ἀπὸ τότε οἱ Ἕλληνες χρησιμοποιοῦν χωρὶς διακοπὴ τὸ Εὐκλείδιο, ὅπως ὀνομάστηκε πρὸς τιμὴν τοῦ ἄρχοντος τῶν Ἀθηνῶν Εὐκλείδου, ἀλφάβητο. 

 

Παρετυμολογίες

Παρετυμολογία εἶναι ἡ ἐσφαλμένη ἐτυμολογία μιᾶς λέξεως. Ἐπειδὴ ἡ ἐτυμολογία τῶν λέξεων εἶναι δέλεαρ γιὰ τοὺς ὁμιλητές, συχνὰ ἐτυμολογοῦν τὶς λέξεις σύμφωνα μὲ τὶς προσωπικές τους ἀντιλήψεις. Ἡ πιὸ «διάσημη» παρετυμολογία εἶναι ἡ προέλευση τῆς λέξεως ἄνθρωπος ποὺ δῆθεν προέρχεται  ἀπὸ τὸ ἐπίρρημα ἄνω καὶ τὸ ρῆμα θρώσκω καὶ τάχα σημαίνει «αὐτὸς ποὺ βλέπει πρὸς τὰ πάνω». Τὸ ρῆμα θρώσκω εἶναι ὑπαρκτὸ ρῆμα καὶ σημαίνει πηδῶ καὶ ὄχι βλέπω. Πιθανὸν ἡ παρετυμολογία νὰ ἔχη τὶς ρίζες της στὸν Κρατύλο τοῦ Πλάτωνος. Στὸ ἀπόσπασμα ποὺ παραθέτουμε παρακατιόντες ὁ Σωκράτης ἰσχυρίζεται ὅτι ὁ ἄνθρωπος «ἀναθρεῖ» (στοχάζεται)  ἃ (αὐτά τὰ ὁποῖα) ὄπωπε (ἔχει δῆ) ἐν ἀντιθέσει μὲ τὰ ζῶα ποὺ δὲν ἔχουν αὐτὴν τὴ δυνατότητα: «σημαίνει τοῦτο τὸ ὄνομα ὁ «ἄνθρωπος» ὅτι τὰ μὲν ἄλλα θηρία ὧν ὁρᾷ οὐδὲν ἐπισκοπεῖ οὐδὲ ἀναλογίζεται οὐδὲ ἀναθρεῖ, ὁ δὲ ἄνθρωπος ἅμα ἑώρακεν—τοῦτο δ’ ἐστὶ τὸ «ὄπωπε» —καὶ ἀναθρεῖ καὶ λογίζεται τοῦτο ὃ ὄπωπεν. ἐντεῦθεν δὴ   μόνον τῶν θηρίων ὀρθῶς ὁ ἄνθρωπος «ἄνθρωπος» ὠνομάσθη, ἀναθρῶν ἃ ὄπωπε (Κρατύλος, 399c). Προφανῶς ἡ ἐτυμολόγηση αὐτὴ μπορεῖ νὰ ἐξυπηρετῆ τὸν φιλοσοφικό του στοχασμό, δὲν ἀνταποκρίνεται ὅμως στὴν πραγματικότητα. Ὁ ἄνθρωπος προέρχεται ἀπὸ τὸ ἀνήρ καὶ τὸ ὤψ (μάτι, ὄψη, πρόσωπο). Συνεπῶς ἄνθρωπος εἶναι αὐτὸς ποὺ ἔχει τὴν ὄψη τοῦ ἄνδρα. Ἡ ὤψ (ἀπὸ τὸ «ὄψομαι») ἀπαντᾶται στὸν Ὅμηρο: «ἀλλά, θεῇς εἰς ὦπα ἔοικεν», ἡ Ἑλένη εἶναι στὸ πρόσωπο ὅμοια μὲ τὶς ἀθάνατες θεές. Σήμερα τὴ βρίσκουμε ὡς β΄ συνθετικὸ στὸ πρόσωπο καὶ τὸ μέτωπο. Ὁ ἀνὴρ ἐκτὸς ἀπὸ ἄνδρας σημαίνει καὶ ἄνθρωπος: ὁ Δίας ἦταν «πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε». Ἡ λ. ἀνήρ ἔδωσε λαβὴ στὸν σχηματισμὸ πλήθους συνθέτων τῆς Ἀρχαίας μὲ α’ συνθετικό τὸ ἀνδρο- καὶ β΄ συνθετικὸ τὸ -ανδρός. Ἰδιαιτέρως παραγωγικὴ ὑπῆρξε ἡ λέξη στὸν σχηματισμὸ κυρίων ὀνομάτων τῆς Ἀρχαίας, πολλὰ ἀπὸ τὰ ὁποῖα χρησιμοποιοῦνται καὶ σήμερα: ἀνδρεῖος, ἀνδρίζω, ἀνδρικός, ἀνδραγαθία, ἀνδρόγυνο(-ς), ἀνδρογυναίκα, ἀνδροχωρίστρα, Ἀνδροκλῆς, Άνδροκλος, ἀλέξανδρος, ἀπείρανδρος, αὔτανδρος. Νὰ σημειωθῆ τέλος ὅτι ἡ λέξη ἄνθρωπος ἔχει καὶ θηλυκὸ γένος στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά.

 

Delirium Graecum

Ἡ ἀρχαία ἑλληνικὴ μέσῳ κυρίως τῆς Λατινικῆς προσέφερε ἑκατοντάδες χιλιάδες λέξεις, ρίζες λέξεων, προθήματα καὶ ἐπιθήματα σὲ ὅλες τὶς εὐρωπαϊκὲς γλῶσσες. Ἀκόμα καὶ τὸ ἀλφάβητο τῶν εὐρωπαϊκῶν γλωσσῶν εἶναι ἑλληνικό. Πρόκειται γιὰ τὸ χαλκιδικὸ ἀλφάβητο, τὸ ἀλφάβητο τῶν Ἑλλήνων τῆς Κύμης, ποὺ ὀνομάστηκε λατινικό, ἐπειδὴ ἔγινε τὸ ἀλφάβητο τῶν Λατίνων. Στὸ λατινικὸ ἀλφάβητο ὑπάρχει ἕνα γράμμα ποὺ ὀνομάζεται y graecum (υ γκραίκουμ), δηλαδὴ υ ἑλληνικό, ἐπειδὴ παριστάνει τὸ υ τοῦ ἑλληνικοῦ ἀλφαβήτου καὶ χρησιμοποιεῖται σὲ λέξεις ποὺ ἡ Λατινικὴ πῆρε ἀπὸ τὴ ἑλληνικὴ γλῶσσα, π.χ. pyramis, syllaba. Γιατί συνέβη αὐτό; Οἱ Ρωμαῖοι, θέλοντας νὰ ἀποδώσουν τὴν ἰδιαίτερη προφορὰ τοῦ ὕψιλον, ποὺ ἔμοιαζε μὲ τὸ γαλλικό u, ἐπινόησαν ἕνα ξεχωριστὸ γράμμα , τὸ y graecum, ἑλληνικό ι, γιὰ νὰ αποδώσουν λέξεις ποὺ εἶχαν τὸ ὕψιλον. Τὸ γράμμα αὐτὸ ἐπιβιώνει σὲ κάποιες εὐρωπαϊκὲς γλῶσσες:

rhythmus (ρυθμός), dynamic (δυναμικός), symbol (σύμβολο).

 

Ἀνακαλύπτω τὶς ρίζες τῶν λέξεων. Βοήθεια

Τὸ οὐσιαστικὸ βοήθεια προέρχεται ἀπὸ τὴ φράση «έπὶ βοήν θέω «τρέχω», ἑπομένως τρέχω νὰ ἀνταποκριθῶ στὴ βοὴ τοῦ ἄλλου. Τὸ ὁμηρικὸ ρῆμα θέω σημαίνει «τρέχω»: περὶ ψυχῆς θέον Ἕκτορος (ἔτρεχαν γιὰ τὴ ζωὴ τοῦ Ἕκτορα).

 

Ἀνακαλύπτω τὶς ρίζες τῶν λέξεων – Διττογραφούμενα (το "Χρήστος" και το "Χρίστος")

Πληθαίνουν ὅσοι γράφουν τὸ ὄνομα Χρῆστος μὲ ι μὲ τὸ σκεπτικὸ ὅτι προέρχεται ἀπὸ τὸν Ἰησοῦ Χριστὸ καὶ ὄχι ἀπὸ τὸ ἀρχαιοελληνικὸ ἐπίθετο χρηστὸς «ἐνάρετος». Ἄλλωστε ὁ Χρῆστος ἑορτάζει στὶς 25 Δεκεμβρίου. Δὲν ὑπάρχει ἀμφιβολία ὅτι τὸ ὄνομα Χρῆστος συνδέεται μὲ τὸν Ἰησοῦ Χριστὸ καὶ ὄχι μὲ τὸ ἐπίθετο χρηστός, παρόλο ποὺ ὑπῆρχε κύριο ὄνομα στὴν Ἀρχαιότητα Χρηστὸς ποὺ προερχόταν ἀπὸ τὸ ἐπίθετο χρηστός. «ἐπαίδευσε μὲν γὰρ κατὰ χρόνους, οὓς Ἀδριανός τε καὶ Χρῆστος Ἀθήνησι, πρόσοικος δὲ ὢν τῆς Ἀσίας τῆς Ἰωνικῆς ἰδέας οἷον ὀφθαλμίας ἔσπασε» (Φλάβιος Φιλόστρατος, Βίοι Σοφιστῶν, 2-3). 

Οἱ Χριστιανοὶ ἀπὸ εὐλάβεια στὸν Κύριο ἀναβίβασαν τὸν τόνο καὶ ἄλλαξαν τὴν ὀρθογραφία ἢ κράτησαν τὴν ὀρθογραφία τοῦ ἀρχαίου ὀνόματος. Ἡ ἄποψή μας εἶναι νὰ διατηρηθῇ ἡ καθιερωμένη ὀρθογραφία μὲ η, χωρὶς νὰ σημαίνῃ ὅτι ὅσοι προτιμοῦν τὴν γραφὴ μὲ ι σφάλλουν. Εἶναι θέμα ἐπιλογῆς.

 

Ἀνακαλύπτω τὶς ρίζες τῶν λέξεων – Ἀληθεύοντες ἐν γλώσσῃ («οἱ Ἕλληνες Μακεδόνες» ή «οἱ Μακεδόνες Ἕλληνες» ; )

Πολλοὶ ἀπὸ ἀγαθὴ διάθεση λένε καὶ γράφουν: «οἱ Ἕλληνες Μακεδόνες» νομίζοντας ὅτι ἔτσι τονίζουν τὴν ἑλληνικότητα τῶν Μακεδόνων. Χωρὶς νὰ τὸ καταλαβαίνουν πετυχαίνουν ἀκριβῶς τὸ ἀντίθετο. Προτάσσοντας τὸν ἐπιθετικὸ προσδιορισμὸ «οἱ Ἕλληνες» ἀφήνουν νὰ ἐννοηθῇ ὅτι ὑπάρχουν καὶ μὴ Ἕλληνες Μακεδόνες ἐξυπηρετῶντας ἄκοντες τὴν προπαγάνδα τῶν Σκοπιανῶν! Ἡ ὀρθὴ διαπύπωση εἶναι «οἱ Μακεδόνες Ἕλληνες», δηλαδὴ οἱ Μακεδόνες ποὺ εἶναι Ἕλληνες. Ἡ ἀκρίβεια σὲ αὐτὲς τὶς περιπτώσεις ἔχει μεγάλη σημασία.

 

Ἀνακαλύπτω τὶς ρίζες τῶν λέξεων – Ποιοτικὰ ἑλληνικά (πατριωτισμός, ἐθνικισμός, ἐθνισμὸς, φιλοπατρία κ.ά.)

Μὲ ἀφορμὴ τὴν κατάπτυστη «Συμφωνία τῶν Πρεσπῶν» δεκάδες χιλιάδες Ἕλληνες συμμετείχαμε στὰ συλλαλητήρια γιὰ μὴν κυρωθῇ ἡ συμφωνία στὸ ἑλληνικὸ Κοινοβούλιο. Ἀπὸ ὑπουργοὺς καὶ βουλευτὲς τῆς συμπολίτευσης χαρακτηριστήκαμε «ἐθνικιστές», «σοβινιστές». Μάλιστα ἰσχυρίστηκαν ὅτι οἱ ἴδιοι ἔπραξαν τὸ πατριωτικό τους καθῆκον. Ἐν προκειμένῳ δύο τινὰ μπορεῖ συμβαίνουν: ἢ οἱ χαρακτηρίζοντες συγχέουν τὴν σημασία τῶν λέξεων: πατριωτισμός, ἐθνικισμός, σοβινισμὸς ἢ εἶναι ἀδίστακτοι διαβολεῖς. Ἡ φιλοπατρία καὶ τὰ συνώνυμά της, ὁ πατριωτισμὸς καὶ ὁ ἐθνισμὸς εἶναι ἡ ἀνιδιοτελής, ἡ πηγαία ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου γιὰ τὴν πατρίδα του ποὺ γεννιέται στὴν ψυχή του ἀπὸ τὴ ζωτική του σχέση μὲ τὴν γῆ του, μὲ τὴν γλῶσσα του, μὲ τὴν τέχνη του, τὰ ἤθη καὶ τὰ ἔθιμά του. Ἡ φιλοπατρία εἶναι ἀρχαία λέξη καὶ ἀπαντᾶ στὸν Ἀριστοφάνη «πολλοῦ δ’ ἐπαίνου παρ’ ἐμοὶ καὶ τοῖσιν εὖ φρονοῦσιν τυχὼν ἄπεισιν διὰ τὴν φιλοπατρίαν καὶ σοφίαν ὁ παῖς ὁ Φιλοκλέωνος (Σφῆκες, 1465). Ὁ πατριωτισμὸς εἶναι νεώτερη λέξη, ἀντιδάνειο ἀπὸ τὰ γαλλικὰ patriotism· μαρτυρεῖται ἀπὸ τὸ 1790 στὸν Ρήγα Βελεστινλῆ: ὁ πατριωτισμὸς εἶναι
τὸ μόνο καὶ τελευταῖο ὅπλο τῆς ἀνθρωπιᾶς ἀπέναντι στὴν ἐφιαλτικὴ ἀπανθρωπιά τῆς ἀσυδοσίας τῶν «Ἀγορῶν». Ὁ ἐθνισμὸς μαρτυρεῖται ἀπὸ τὸ 1826 στὸν Νικόλαο Σπηλαιάδη.

Ἡ λέξη σήμερα δὲν εἶναι συχνόχρηστη. Τὸν 19ο αἰῶνα ὅμως ἦταν τόσο διαδεδομένη ποὺ ὁ Ἀναστάσιος Πολυζωίδης, ὁ δικαστὴς ποὺ ἀψήφησε τὶς λόγχες τῶν Βαυαρῶν καὶ ἀρνήθηκε νὰ καταδικάσῃ τὸν Κολοκοτρώνη, χρησιμοποιεῖ τὸν ἐθνισμὸ μὲ τὴν ἔννοια τῆς εἰδωλολατρίας (στὴν Ἁγία Γραφὴ «ἐθνικοὶ» εἶναι οἱ εἰδωλολάτρες). Ὁ ἐθνικισμὸς μέχρι τὴν
δεκαετία τοῦ ‘60 εἶχε διττὴ σημασία, μία θετικὴ καὶ μία ἀρνητική· σήμαινε τὸν πατριωτισμό (θετικὴ σημασία), ἀλλὰ καὶ τὴν καθ΄ὑπερβολὴν προσήλωση στὰ ἐθνικὰ ἰδεώδη, συχνὰ σὲ συνδυασμὸ μὲ προσπάθεια γιὰ ἐπικράτηση τοῦ ἰδίου ἔθνους καὶ γιὰ ἐδαφικὴ ἐπέκτασή του. Στὸ «Νεώτερον Ἐγκυκλοπαιδικὸν Λεξικὸν Ἡλίου» (τ. στ΄, σελ. 389, Ἀθῆναι, 1955) στὸ οἰκεῖο λῆμμα ἀναφέρονται δύο μορφὲς ἐθνικισμοῦ: α) ὁ ἁγνός καὶ β) ὁ πρὸς τὸν ἰμπερριαλισμὸν ταυτιζόμενος. Στὸ «Μέγα Λεξικὸν ὅλης τῆς Ἑλληνικῆς Γλώσσης τοῦ Δημητράκου» (τ.5, σελ. 2250, ἐκδ. Δομή, 1964) ὁ ἐθνικισμὸς ἔχει μόνο ἀρνητικὴ σημασία, τὴν ὁποία διατηρεῖ μέχρι σήμερα. Ὁ ὑπερβολικὸς ἐθνικισμὸς εἶναι ὁ ὑπερεθνικισμὸς ἢ σοβινισμὸς (παλαιότερη γραφὴ: σωβινισμὸς) ἀπὸ τὸν Γάλλο στρατηγὸ Νικολὰ Σοβέν, φανατικὸ ὑποστηρικτὴ τοῦ Ναπολέοντα. Ὁ σοβινισμὸς ποὺ καλλιεργεῖ τὴν πολιτικὴ τῶν φυλετικῶν διακρίσεων ὀνομάζεται ἐθνοφυλετισμός. Στὸν ἀντίποδα βρίσκονται ἡ ἀφιλοπατρία καὶ ἡ ἀρνησιπατρία. Ταῦτα γνώτωσαν οἱ ἑλληνοφοβικοί. Καὶ μιὰ τελευταία παρατήρηση· ὁ φιλόπατρις κλίνεται ὡς ἑξῆς: 

ὁ φιλόπατρις
τοῦ φιλοπάτριδος
τὸν φιλόπατρι(ν)
φιλόπατρι

οἱ φιλοπάτριδες
τῶν φιλοπάτριδων ἢ φιλοπατρίδων (σπάνια)
τοὺς φιλοπάτριδες
φιλοπάτρι

 

 

Πηγή: ΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟCYNH