Το "This is Sparta" του Έλον Μασκ κατέπεσε στο κενό. Το Twitter υπέκυψε στις απαιτήσεις για λογοκρισία, ακόμα κι από χώρες όπως η Τουρκία και η Ινδία. «Προτιμότερο να λογοκρίνουμε λίγους παρά να κλείσουμε το Twitter για όλους» είπε ο Μασκ.

 

Υπό τον Elon Musk, το Twitter ενέκρινε το 83% των αιτημάτων λογοκρισίας από αυταρχικές κυβερνήσεις.
 

Το κοινωνικό δίκτυο έχει περιορίσει και αποσύρει περιεχόμενο επικριτικό για τα κυβερνώντα κόμματα στην Τουρκία και την Ινδία, μεταξύ άλλων χωρών, μεταξύ άλλων και κατά τη διάρκεια εκλογικών εκστρατειών.
 

Από τότε που ο Έλον Μασκ απέκτησε το Twitter σε μια ταραχώδη συμφωνία 44 δισεκατομμυρίων δολαρίων που ολοκληρώθηκε τον περασμένο Οκτώβριο, το κοινωνικό δίκτυο έχει απορρίψει πολύ λίγα αιτήματα περιορισμού ή λογοκρισίας περιεχομένου από χώρες όπως η Τουρκία και η Ινδία, οι οποίες πρόσφατα ψήφισαν νόμους που περιορίζουν την ελευθερία του λόγου και του Τύπου. Παρόλο που ο δισεκατομμυριούχος ιδιοκτήτης της SpaceX και της Tesla παρουσιάζεται ως απόλυτος υπέρμαχος της ελευθερίας του λόγου, το κοινωνικό δίκτυο που ελέγχει έχει υποκύψει σε εκατοντάδες κυβερνητικές εντολές κατά τους πρώτους έξι μήνες που βρίσκεται στο τιμόνι, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρείχε η εταιρεία σε δημόσιο έλεγχο που παρακολουθεί την πίεση από κυβερνήσεις ή δικαστές σε διαδικτυακές πλατφόρμες. Το πιο πρόσφατο παράδειγμα ήταν το μπλοκάρισμα λογαριασμών που ασκούν κριτική στον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δύο ημέρες πριν από τις εκλογές που διεξήχθησαν στην Τουρκία την περασμένη Κυριακή.


Στην Ινδία, η οποία είναι βυθισμένη σε μια αυταρχική διολίσθηση που εδώ και μήνες πνίγει τα μέσα ενημέρωσης, τους δημοσιογράφους και τις κριτικές φωνές, το Twitter έχει επίσης αποσπάσει κυβερνητικές απαγορεύσεις. Για να δικαιολογήσει τη συγκατάθεσή του, ο Μασκ δήλωσε: "Το Twitter δεν έχει καμία σχέση με το Twitter: "Οι κανόνες στην Ινδία για το τι μπορεί να εμφανιστεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι αρκετά αυστηροί και δεν μπορούμε να υπερβούμε τους νόμους μιας χώρας" και με αυτόν τον τρόπο να θέσει σε κίνδυνο το προσωπικό του, πρόσθεσε. "Αν έχουμε την επιλογή είτε οι άνθρωποί μας να πάνε φυλακή είτε εμείς να συμμορφωθούμε με τους νόμους, θα συμμορφωθούμε με τους νόμους". Η αιτιολόγηση αυτή ήρθε μετά την αφαίρεση από το Twitter περιεχομένου που σχετιζόταν με ένα ντοκιμαντέρ του BBC που ήταν ιδιαίτερα επικριτικό για τον πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι, το οποίο μπλοκαρίστηκε τον Ιανουάριο από την ινδική κυβέρνηση.


Ο Μασκ δήλωσε ότι δεν γνωρίζει "τι ακριβώς συνέβη" σχετικά με την κατάσταση του περιεχομένου στην Ινδία, αλλά φαίνεται βέβαιο ότι το Νέο Δελχί διέταξε το Twitter να αφαιρέσει όλες τις δημοσιεύσεις που περιείχαν εικόνες ή συνδέσμους προς το βίντεο του ντοκιμαντέρ, το οποίο αμφισβητούσε την ηγεσία του ινδουιστή εθνικιστή Μόντι κατά τη διάρκεια των ταραχών στο Γκουτζαράτ το 2002, όταν ήταν επικεφαλής υπουργός του εν λόγω κρατιδίου, και κατά τις οποίες τουλάχιστον 1.000 μουσουλμάνοι έχασαν τη ζωή τους (ένας αριθμός που ακτιβιστές ανεβάζουν σε 2.500). Μεταξύ του περιεχομένου που αφαίρεσε το Twitter ήταν και σχόλια ενός τοπικού βουλευτή.


Σύμφωνα με τη ΜΚΟ Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα, η ελευθερία του Τύπου στην Ινδία έχει μειωθεί δραστικά, πέφτοντας κατά οκτώ μονάδες τον τελευταίο χρόνο και κατατάσσοντας τη χώρα στην 150η θέση της διεθνούς κατάταξης. Αυτό έχει οδηγήσει σε περιστατικά, όπως η έρευνα σε δύο τοπικά γραφεία του BBC, αφού το ντοκιμαντέρ μπλοκαρίστηκε σε έφοδο των φορολογικών αρχών. Στην Τουρκία, το μεγαλύτερο μέρος των εθνικών μέσων ενημέρωσης ελέγχεται από την κυβέρνηση και η αντιπολίτευση έχει κατηγορήσει την κυβέρνηση Ερντογάν ότι προσπαθεί να χαλιναγωγήσει τα κοινωνικά δίκτυα, το τελευταίο προπύργιο των κριτικών φωνών. 

Η συναίνεση του Twitter σε αυταρχικά ή μη φιλελεύθερα καθεστώτα δεν αποτελεί υπερβολή των επικριτών του κοινωνικού δικτύου. Τα δεδομένα, τα οποία ο δημόσιος έλεγχος λαμβάνει αυτόματα, μιλούν από μόνα τους. Από την εξαγορά του Musk, η εταιρεία έχει λάβει 971 αιτήματα από κυβερνήσεις (σε σύγκριση με μόνο 338 στο εξάμηνο από τον Οκτώβριο του 2021 έως τον Απρίλιο του 2022), ικανοποιώντας πλήρως 808 από αυτά και ικανοποιώντας μερικώς 154. Το έτος πριν από την ανάληψη του ελέγχου από τον Musk, το Twitter συμφώνησε στο 50% των αιτημάτων αυτών, σύμφωνα με το ποσοστό συμμόρφωσης που αναφέρεται στην τελευταία έκθεση διαφάνειας της εταιρείας (καμία δεν έχει δημοσιευτεί από τον Οκτώβριο του 2022). Μετά την αλλαγή ιδιοκτησίας, το ποσοστό αυτό αυξήθηκε στο 83%, σύμφωνα με την ανάλυση των στοιχείων από την πύλη τεχνολογικών πληροφοριών Rest of World.

"Με τον όρο "ελευθερία του λόγου", εννοώ απλώς αυτό που ταιριάζει με τον νόμο. Είμαι κατά της λογοκρισίας που υπερβαίνει κατά πολύ τον νόμο. Αν οι άνθρωποι θέλουν λιγότερη ελευθερία λόγου, θα ζητήσουν από την κυβέρνηση να περάσει νόμους προς αυτή την κατεύθυνση. Επομένως, το να ξεπερνάς το νόμο είναι αντίθετο με τη θέληση του λαού", έγραψε ο Μασκ στο Twitter τον Απρίλιο του 2022. Ο συλλογισμός του μεγιστάνα για την καταδίκη της λογοκρισίας πέραν του νόμου - θεωρώντας τα καθιερωμένα ως δεδομένα - θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι αντίκειται σε κάθε λογική συλλογιστική, αλλά, μέχρι στιγμής, είναι η πιο σύνθετη διατύπωση επί του θέματος. Ο Μασκ έχει επίσης πει ότι είναι προτιμότερο να λογοκρίνουμε λίγους παρά να κλείσουμε το Twitter για όλους, επιφυλασσόμενος για τον ρόλο του διαιτητή με τον τρόπο του Ρωμαίου αυτοκράτορα, με μια κίνηση του αντίχειρα προς τα πάνω ή προς τα κάτω. Ή, με τα δικά του λόγια: "Η νέα πολιτική του Twitter είναι η ελευθερία του λόγου, αλλά όχι η ελευθερία της εμβέλειας".

Στις 12 Μαΐου, δύο ημέρες πριν από τις εκλογές στην Τουρκία, ο λογαριασμός παγκόσμιας διακυβέρνησης του Twitter ανακοίνωσε ότι, "σε απάντηση στη νομική διαδικασία και για να διασφαλίσουμε ότι το Twitter παραμένει διαθέσιμο στον λαό της Τουρκίας, έχουμε λάβει μέτρα για να περιορίσουμε την πρόσβαση σε κάποιο περιεχόμενο στην Τουρκία σήμερα" στη χώρα, το οποίο ωστόσο παρέμενε ορατό στον υπόλοιπο κόσμο. Η δήλωση δεν διευκρίνισε ποιοι λογαριασμοί θα μπλοκαριστούν ή για ποιο λόγο. Σύμφωνα με επικριτές, το μέτρο επηρέασε προφίλ που καταγγέλλουν τη διαφθορά στο περιβάλλον του Ερντογάν και του κόμματός του, ορισμένους φιλοκουρδικούς λογαριασμούς και άλλους που έκαναν επικριτικά σχόλια για το πραξικόπημα του 2016. Σε κινήσεις παρόμοιες με αυτές που έγιναν στη Ρωσία κατά των ΜΚΟ ή στην Ουγγαρία με τα δημόσια πανεπιστήμια, η Άγκυρα προέτρεψε τις κρατικές υπηρεσίες να καταπολεμήσουν την ξένη επιρροή στα μέσα ενημέρωσης. Τον Φεβρουάριο, μετά τον καταστροφικό σεισμό που έπληξε το νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας και τη γειτονική Συρία, η πρόσβαση στο Twitter διακόπηκε για λίγο. Στο παρελθόν, η Wikipedia έχει απαγορευτεί, αν και η κυβέρνηση αργότερα ανακάλεσε την απόφασή της.

 "Μία ημέρα πριν από κρίσιμες εκλογές στην Τουρκία, το Twitter φαίνεται να συναινεί στις απαιτήσεις του αυταρχικού κυβερνήτη της χώρας, Ερντογάν, και λογοκρίνει την ομιλία στην πλατφόρμα. Δεδομένης της παντελούς έλλειψης διαφάνειας του Twitter, είναι δύσκολο να αποφύγει κανείς το συμπέρασμα ότι οι υποσχέσεις του Μασκ για την ελευθερία του λόγου έπεσαν και πάλι στο κενό", έγραψε στο Twitter ο Δημοκρατικός Adam B. Schiff, πρώην πρόεδρος της Επιτροπής Πληροφοριών της Βουλής των Αντιπροσώπων. Για τον Μασκ, η ελευθερία του λόγου φαίνεται να είναι περισσότερο σύνθημα παρά αρχή, αν και τα διαπιστευτήριά του γίνονται όλο και πιο σαφή: από αρχικές και εξ αποστάσεως δημοκρατικές θέσεις, τον Νοέμβριο ο Μασκ ζήτησε την υποστήριξη των Ρεπουμπλικανών στις ενδιάμεσες εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες.

MARÍA ANTONIA SÁNCHEZ-VALLEJO

New York - MAY 24, 2023 

elpais.com