«Μητρός τε καί πατρός καί τῶν ἄλλων προγόνων ἁπάντων τιμιώτερόν ἐστιν πατρίς καί σεμνότερον καί ἁγιώτερον καί ἐν μείζονι μοίρᾳ καί παρά θεοῖς καί παρ᾽ ἀνθρώποις τοῖς νοῦν ἔχουσι» ( Σωκράτης/Πλάτων:Κρίτων, 51β ). Ο ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥΜΕΤΩΠΟΣ. Η ΕΛΛΑΣ, Η ΚΟΙΤΙΣ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΒΑΛΛΕΤΑΙ ΑΔΙΑΛΕΙΠΤΑ ΓΙΑ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΕΞΙ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΧΡΟΝΙΑ. Ο ΠΟΛΥΣΧΙΔΗΣ ΝΟΥΣ ΠΟΥ ΕΝΟΡΧΗΣΤΡΩΝΕΙ ΤΗΝ ΑΛΛΗΛΟΣΦΑΓΗ ΜΕΤΑΞΥ ΛΑΩΝ ΚΑΙ ΕΘΝΩΝ, ΚΡΥΒΕΤΑΙ ΣΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ ΓΙΑΤΙ ΤΟΝ ΤΥΦΛΩΝΕΙ ΑΚΟΜΑ ΤΟ ΦΩΣ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ. ΑΥΤΟΣ ΑΚΡΙΒΩΣ Ο ΗΛΙΟΣ ΑΠΟΤΥΠΩΝΕΤΑΙ ΣΤΟ ΔΕΚΑΕΞΑΚΤΙΝΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΟΙΚΟΥ. Η ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ "ΔΙΟΔΟΤΟΣ" ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΡΧΑΙΟΠΡΕΠΗΣ ΟΥΤΕ ΝΕΩΤΕΡΙΚΗ. ΔΕΝ ΕΜΠΝΕΕΤΑΙ ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ Ή ΤΗΝ ΚΛΑΣΣΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ, ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ, ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ, ΤΗΝ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ Ή ΤΗΝ ΝΕΟΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ. ΑΠΟΤΙΕΙ ΣΕΒΑΣΜΟ ΚΑΙ ΣΕ ΠΑΛΑΙΕΣ, ΠΑΤΡΩΕΣ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ, ΠΟΛΥΘΕΪΣΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ. ΚΑΙ ΕΜΠΝΕΕΤΑΙ ΑΠΟ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΜΑΖΙ, ΓΙΑΤΙ ΣΤΟ ΒΑΘΟΣ ΑΥΤΩΝ ΕΛΟΧΕΥΕΙ ΜΙΑ ΚΟΙΝΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΠΟΥ ΘΕΡΜΑΙΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΗΛΙΟ ΑΥΤΟ, Ο ΟΠΟΙΟΣ ΘΑ ΚΑΨΕΙ ΤΟΝ ΕΧΘΡΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΤΗΝ ΣΤΙΓΜΗ ΠΟΥ ΑΥΤΟΣ ΘΑ ΘΡΙΑΜΒΟΛΟΓΕΙ.

Καλλιτεχνική σύνθεση, ειδικά για τον Διόδοτο, από τη φίλη και αναγνώστρια Δ.Π.

Κυριακή 28 Απριλίου 2024

Κυριακή των Βαΐων (θρησκευτική και λαογραφική προσέγγιση)

Την Κυριακή των Βαίων ο λαός μας τη γιορτάζει με ιδιαίτερη λαμπρότητα. Σύμφωνα με το χριστιανικό εορτολόγιο καθιερώθηκε να ονομάζεται Κυριακή των Βαΐων, ή Κυριακή του Λαζάρου, ή Κυριακή Βαϊοφόρος, η προηγούμενη Κυριακή της εορτής της Ανάστασης.
Από την Κυριακή των Βαΐων αρχίζει ουσιαστικά η λεγόμενη Μεγάλη Εβδομάδα ή Εβδομάδα των Παθών. Κατά την ημέρα αυτή εορτάζεται η ανάμνηση της θριαμβικής εισόδου του Ιησού Χριστού στα Ιεροσόλυμα όπου, κατά τους συγγραφείς των Ιερών Ευαγγελίων, οι Ιουδαίοι τον υποδέχθηκαν κρατώντας βάια ή βάγια (κλάδους φοινίκων) και απλώνοντας στο έδαφος τα φορέματά τους ζητωκραύγαζαν «Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου».

Κατά τους πρώτους αιώνες του Χριστιανισμού η εορτή της ανάμνησης αυτής τελούταν μαζί με την ανάσταση του Λαζάρου. Αργότερα η δεύτερη, η ανάσταση του Λαζάρου, μετατέθηκε κατά μία ημέρα πριν, το λεγόμενο Σάββατο του Λαζάρου.

Σήμερα η Κυριακή αυτή, τόσο στην Ανατολική όσο και στη Δυτική Εκκλησία, θεωρείται ως η αρχή των Αγίων Παθών. Αρχικά, η κατάλυση ψαριών, λαδιού και κρασιού την ημέρα αυτή, θεωρήθηκαν ασυμβίβαστα προς την ιερότητα της Μεγάλης Εβδομάδας και της ακολουθούμενης νηστείας, (Μεγάλη Τεσσαρακοστή). Όμως, όλα αυτά για το χαρμόσυνο χαρακτήρα της ημέρας προσαρμόστηκαν ανάλογα.
Η παραπάνω ανάμνηση τιμάται ιδιαίτερα με εξέχουσα υμνολογία και μεγαλοπρεπή λειτουργία, στο τέλος της οποίας διανέμονται βάγια που έχουν προηγουμένως ευλογηθεί κατά την ακολουθία του όρθρου.
Σημειώνεται ότι στις πρώτες εκκλησίες, εορταζόταν η μνήμη αυτή με αναπαράσταση του γεγονότος.


Ιεροσόλυμα

Συγκεκριμένα στους Αγίους Τόπους κατά τον 4ο αιώνα, ο επίσκοπος ξεκινώντας με πομπή από το Όρος των Ελαιών εισερχόταν στα Ιεροσόλυμα επί «πώλου όνου» περιστοιχιζόμενος από τον κλήρο, ενώ οι πιστοί προπορευόταν κρατώντας κλάδους φοινίκων.


Βυζάντιο

Στους δε Βυζαντινούς χρόνους τελούνταν ο λεγόμενος «περίπατος του Αυτοκράτορα». Η πομπή ξεκινούσε από τα ανάκτορα και ο αυτοκράτορας συμμετείχε ο αυτοκράτορας κρατώντας την εικόνα του Χριστού, πλαισιωμένος από το ιερατείο. Η πομπή κατέληγε στην Αγιά Σοφιά. Της αυτοκρατορικής αυτής πομπής προηγούνταν ο λαμπαδάριος ο οποίος έψελνε «Εξέλθατε έθνη και θεάσασθε σήμερον τον βασιλέα των ουρανών…».
Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Βαλσαμώνα στο τέλος της εορτής αυτής ο μεν Αυτοκράτορας διένειμε ιδιόχειρα βάγια και σταυρούς, ο δε Πατριάρχης κεριά για την Μεγάλη Εβδομάδα.


Ρωσία - Μόσχα

Το βυζαντινό αυτό έθιμο παρέλαβαν και τηρούσαν με ευλάβεια και οι Τσάροι της Ρωσίας τους οποίους ακολουθούσε ο κλήρος ξεκινώντας από το Κρεμλίνο και καταλήγοντας στο Μητροπολιτικό Ναό.
Από wikipedia. Κυριακή των Βαΐων στη Μόσχα με συμμετοχή του Τσάρου Αλέξανδρου Β'. (πίνακας του V. Greg. Schwarz, 1865).


Ελλάδα

Στην Ελλάδα αντ΄ αυτών διατηρείται μόνο η διανομή των βαγιών από τους ιερουργούς των εκκλησιών.
Κατά το Μεσαίωνα στη Δυτική Εκκλησία υπήρξε ένα περίεργο έθιμο όπου μέσα στην εκκλησία περιαγόταν όνος επί του οποίου φερόταν ομοίωμα του Χριστού.


Η Νηστεία της ημέρας

Αναφορικά με τη νηστεία της ημέρας αυτής, υπάρχει μια διαφοροποίηση στο ζήτημα του αν καταλύεται ψάρι ή όχι. Η γνώμη του Θεόδωρου του Στουδίτη είναι ότι την Κυριακή των Βαΐων «τρώγεται ψάρι», επειδή θεωρείται Δεσποτική εορτή. Για τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη μόνο μία ημέρα της Μεγάλης Σαρακοστής τρώγεται ψάρι δηλαδή, την ημέρα του Ευαγγελισμού. Είναι χαρακτηριστική η θέση των Aποστολικών εντολών όταν λένε: «Μετά από αυτές (δηλαδή τις εορτές των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων), να τηρείται τη νηστεία της Τεσσαρακοστής, η οποία περιλαμβάνει ανάμνηση της ζωής του Κυρίου και της νομοθεσίας. Να κρατιέται αυτή η νηστεία πριν από το Πάσχα, αρχίζοντας από τη Δευτέρα και συμπληρούμενη την Παρασκευή. Μετά από αυτές αφού σταματήσετε τη νηστεία, να αρχίζετε την Αγία εβδομάδα του Πάσχα, νηστεύοντες κατ΄αυτήν όλοι με φόβο...» Είναι ενδεικτικοί οι όροι ΄΄αφού σταματήσετε τη νηστεία΄΄ και ΄΄να αρχίζετε΄΄, οι οποίες δείχνουν ότι μια νηστεία τελειώνει και μία άλλη αρχίζει. Αυτή που τελειώνει είναι η νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής και αυτή που αρχίζει είναι η νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας. άρα η εορτή αυτή βρίσκεται ανεξάρτητα ανάμεσα σε δύο νηστείες. Η θέση της λοιπόν δίνει το δικαίωμα να ομιλούν περί καταλύσεως κατ΄αυτήν την ημέρα ψαριού ή ακόμα και αυγού.


Υμνολογία

Η Ελληνορθόδοξη Χριστιανική Υμνολογία, ειδικά για την Κυριακή των Βαΐων, περιλαμβάνει τρία θριαμβικά αναστάσιμα απολυτίκια και ένα κοντάκιο της ημέρας.1ο

Απολυτίκιο Α¨ (Ήχος α΄)

Την κοινήν ανάστασιν προ του σου πάθους πιστούμενος,
εκ νεκρών ήγειρας τον Λάζαρον, Χριστέ ο Θεός
όθεν και ημείς ως οι παίδες, τα της νίκης σύμβολα φέροντες,
σοι τω νικητή του θανάτου βοώμεν. Ωσαννά εν τοις υψίστοις,
ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου

Απολυτίκιο Β΄ (Ήχος δ΄)

Συσταφέντες σοι δια του βαπτίσματος, Χριστέ ο Θεός ημών
της αθανάτου ζωής ηξιώθημεν τη Αναστάσει σου
και ανυμνούντες κράζομεν: Ωσαννά εν τοις υψίστοις,
ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου.

Απολυτίκιο Γ΄ (Ήχος πλάγιος του Β΄)

Μετά κλάδων υμνήσαντες πρότερον
μετά ξύλων συνέλαβον ύστερον
οι αγνώμονες Χριστόν, Ιουδαίοι τον Θεόν.
Ημείς δε πίστει αμεταθέτω,
αεί τιμώντες ως ευεργέτην,
δια παντός βοήσωμεν αυτώ.
Ευλογημένος ει ο ερχόμενος
τον Αδάμ ανακαλέσασθαι.

Κοντάκιο (αυτόμελο)*, (Ήχος πλάγιος του Β΄)

Τω θρόνω εν ουρανώ,
τω πώλω επί της γης
εποχούμενος Χριστέ ο Θεός.
Των αγγέλων την αίνεσιν
και των παίδων ανύμνησιν
προσεδέξω βοώντος σοι,
Ευλογημένος ει ο ερχόμενος,
τον Αδάμ ανακαλέσασθαι.

(*)αυτόμελο = ψάλλεται με δική του μουσικότητα, κατ΄ ίδιο μέλος)


Η Κυριακή των Βαΐων στην πραγματικότητα δεν συναριθμείται στη Μεγάλη Εβδομάδα, δεδομένου ότι κατά τον Χριστιανισμό πρώτη ημέρα της Εβδομάδας είναι η Δευτέρα. Καθιερώθηκε όμως να συναριθμείται λατρευτικά, από το γεγονός ότι στις ορθόδοξες εκκλησίες, κατά τον εσπερινό της Κυριακής αυτής, τελείται η ακολουθία του Νυμφίου, αν και ανάγεται στον όρθρο της Μεγάλης Δευτέρας.


Θράκη - Βαγιοχτυπήματα

Την Κυριακή των Βαΐων στη Θράκη όπως και σε άλλα μέρη της πατρίδας μας συνηθίζονται τα «βαγιοχτυπήματα». Οι γυναίκες χτυπούν με βάγια τις έγκυες για να λευτερωθούν πιο εύκολα . Ο λαός αποδίδει γονιμοποιό δύναμη στα βάγια. Επίσης σε άλλα χωριά της Θράκης τα κορίτσια έκαναν στεφάνια από βάγια, που τους έδινε ο παπάς στην εκκλησία, και τα έριχναν στο ρέμα. Όποιας το στεφάνι έφτανε πρώτο στη ρεματιά φίλευε τις υπόλοιπες στο σπίτι της και διασκέδαζαν με χορό και τραγούδια.


Τήνος - την Κυριακή των Βαΐων

Στην Τήνο, τα παιδιά τριγύριζαν στους δρόμους κρατώντας μαζί με το στεφάνι τους την «αργινάρα», μια ξύλινη ή και σιδερένια ροκάνα που τη στριφογύριζαν με δύναμη. Όταν έφταναν στη θάλασσα πετούσαν στο στεφάνι στο νερό.


Λέσβος - Κυριακή των Βαΐων

Την Κυριακή των Βαΐων , στη Λέσβο τα παιδιά, μετά την εκκλησία, στόλιζαν ένα δεμάτι από κλαδιά δάφνης με κόκκινα ή πράσινα κομματάκια από ύφασμα, κρεμούσαν κι ένα κουδούνι και καθώς πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι ψάλλοντας και λέγοντας εξορκισμούς για τους ψύλλους και τα ποντίκια, έδιναν και ένα κλαράκι δάφνης στη νοικοκυρά, η οποία τα κερνούσε κάτι.


πηγή: laografika.gr

 

 

 

6 σχόλια:

  1. Σημερα εορταζουμε την εισοδο του Υιου του Θεου στα Ιεροσολυμα.
    Στους Σολυμους οπου ητο ο ναος του ενος Θεου και η παρουσια του Ιησου ηταν η θριαμβευτικη επισφραγιση της νικης των δυναμεων του Φωτος εναντι της βαρβαροτητας των υιων των εχιδνων δηλαδη των επιζησαντων Ατλαντων που δια της Ιουδαικης θεολογιας διεβαλλαν τον Νομο του Ηλιου δηλαδη την Συνθηκη του θεου με τους Ανθρωπους και διεστρεφαν τον Αγιο Λογο ως Ιερατειο των Φαρισαιων.
    Ας εξετασουμε την περιφημη λεξη ΩΣΑΝΝΑ.
    Ελληνικη η Εβραικη.
    Καταφευγοντας στ εργαστηριο του νοητικου αντικατοπτρισμου βλεπουμε οτι ΩΣΑΝΝΑ=ΑΝΝΑΣΩ=ΑΝΑΣΣΩ,
    Δεν πρεπει να διαφευγει στον αναγνωστη οτι οι ιερες λεξεις παραποιουνταν απο τα ιερατεια για να μην αναγνωριζουμε τον κωδικα των Ελληνιδων Λεξεων.
    Τι λεει ο Κωδικας αλλα και ο Ομηρος στην Οδυσσεια
    αρχαία ελληνική ἀνάσσω Ρήμα[επεξεργασία]. ανάσσω. (παρωχημένο) βασιλεύω.
    «Μέντης Ἀγχιάλοιο δαίφρονος εὔχομαι εἶναι
    υἱός, ἀτὰρ Ταφίοισι φιληρέτμοισιν ἀνάσσω.
    νῦν δ’ ὧδε ξὺν νηὶ κατήλυθον ἠδ’ ἑτάροισιν
    πλέων ἐπὶ οἴνοπα πόντον ἐπ’ ἀλλοθρόους ἀνθρώπους,
    ἐς Τεμέσην μετὰ χαλκόν, ἄγω δ’ αἴθωνα σίδηρον.»
    «πως είμαι γιος του Αγχίαλου πέτομαι του καστροπολεμάρχου.
    Μέντη με λεν, κι οι καραβόχαροι Ταφιώτες μ’ έχουν ρήγα.
    Εδώ έχω φτάσει με τους συντρόφους στο πλοίο μου. Ταξιδεύω
    για τόπο αλλόγλωσσο, την Τέμεσα, στο πέλαο το κρασάτο,
    στραφταλιστό να δώσω σίδερο, χαλκό να πάρω πίσω.»
    ΩΣΑΝΝΑ-ΑΝΑΣΣΩ ΕΙΝΑΙ Η ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ ΒΑΣΙΛΕΑΣ ΕΙΣΑΙ.
    Καλη Κυριακη σε ολους
    Ο θεος των Συμπαντων μεθ υμων
    Κωνσταντινος Ελλην+

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. ΑΝΑΣΣΩ
      δύο ΣΣ
      Το ένα Σ δηλώνει τά εΣωτερα
      Το δεύτερο Σ Σφραγίζει*
      ΑνασσΩ

      Διαγραφή
    2. Μύηση

      Ο Χριστός εισήλθε στο
      ΙΕΡΟ ΣΟΛ ΥΜ* Α
      *ΥΜΙ
      ΙΕΡΟΣ ΟΛ ΥΜΙ ΑΛΦΑ
      Πάνω στον ΟΝΟ/ΝΟΟ

      Διαγραφή
    3. Πες μας και για το "Ηλι Ηλι..." που ειπε ο Χριστος πανω στο σταυρο και οι νομοδιδασκαλοι που ησαν απο κατω δεν ηξεραν να το μεταφρασουν...

      ΛΟΚΙ

      Διαγραφή
    4. Ένας μόνο ήταν, ο Νικόδημος, αυτός που ρώτησε σέ μία προγενέστερη στιγμή Τόν Ιησού Χριστό πως μπορεί να γεννηθεί κάποιος ξανά και να περάσει μέσα από την κοιλιά της μάνας του,,,

      ΕΛ Ι ΕΛ Ι Α Μ Α
      ,,,

      Διαγραφή
    5. Ελ η λυθεν η ώρα *

      Διαγραφή