Η ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα υποσχόταν εκσυγχρονισμό, ανάπτυξη και σύγκλιση... (σύγκλιση και.. "μισθών" -τρομάρα τους..) Αλλά ήταν άλλη μια παγίδα των απογόνων του Καρλομάγνου για να καταστρέψουν την Ελλάδα!
Στην πραγματικότητα, όμως, υπήρξε η απαρχή μιας βαθιάς παραγωγικής καταστροφής και αποβιομηχάνισης, και κυρίως μιας αργής, υπόγειας φθοράς του ανθρώπινου κεφαλαίου, της ίδιας της ψυχής της χώρας, της γνώσης και της δημιουργικότητας. Εκεί όπου άλλοτε υπήρχαν βιομηχανίες, τεχνικές σχολές, χιλιάδες εργάτες και μηχανικοί με δεξιότητες, σήμερα υπάρχει κενό, μια χώρα που δεν παράγει.
Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, η Ελλάδα υιοθέτησε ένα μοντέλο πρεκαριοποίησης**, που απέφερε προσωπικό πλούτο μόνο στους πολιτικούς. Επιδοτήσεις αντί για παραγωγή, εισαγωγές αντί για βιομηχανία, υποβαθμισμένες υπηρεσίες αντί για τεχνική αριστεία.
Οι βιομηχανικές μονάδες που άντεξαν τον Μεσοπόλεμο και τη μεταπολεμική φτώχεια, χαλυβουργίες, υφαντουργεία, μηχανουργεία, ναυπηγεία, διαλύθηκαν μέσα σε λίγα χρόνια, θύματα της «ελεύθερης αγοράς» που ποτέ δεν ήταν πραγματικά ελεύθερη. Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα δεν προσέφερε ισότιμο ανταγωνισμό, αλλά μια δομική ιεραρχία γνώσης και ανθρώπινης ευφυΐας, όπου οι μικρές χώρες προορίζονταν για κατανάλωση και τουρισμό, ενώ η βιομηχανική υπεραξία συγκεντρωνόταν στον Βορρά.
Το πιο τραγικό όμως δεν ήταν η απώλεια των εργοστασίων, αλλά η απώλεια των ανθρώπων που ήξεραν να τα λειτουργούν μαζί με το ήθος τους.
Όταν χάνεται η tacit knowledge, η άρρητη γνώση που δεν γράφεται στα βιβλία, αλλά μαθαίνεται δίπλα στον μάστορα, η κοινωνία μένει χωρίς παραγωγή. Η εμπειρία, οι δεξιότητες, η αισθητική της τεχνικής εργασίας απαιτούν γενεές για να αποκτηθούν, και μόνο μία για να χαθούν. Οι Αμερικανοί μπορεί να στέλνουν ρομποτικά διαστημόπλοια στη Σελήνη, αλλά δεν θα ξαναστείλουν άνθρωπο. Οι βιομηχανικές πολιτικές, οι δασμοί, τα επιτόκια, ακόμη και τα ενεργειακά κόστη αποφασίζονται πλέον χρηματιστηριακά, εκτός εθνικού πλαισίου.
Το αποτέλεσμα ήταν η διάλυση κάθε σχεδίου εθνικής παραγωγής και η μετατροπή της Ελλάδας σε χώρα τεχνολογικού, παραγωγικού και επιστημονικού κενού. Η γεωργία έγινε επιδοτούμενη, η βιομηχανία μη ανταγωνιστική και η νεολαία απορροφήθηκε από έναν δημόσιο και ιδιωτικό τομέα χωρίς δημιουργικότητα ή μετανάστευσε.
Μαζί με τα εργοστάσια χάθηκε και το ήθος της βιομηχανικής εργασίας. Οι τεχνικές σχολές υποβαθμίστηκαν, η τεχνική εκπαίδευση έγινε κοινωνικά υποδεέστερη και η ακαδημαϊκή παιδεία αποκόπηκε από τη γνώση.
Ο καθηγητής διδάσκει χωρίς επαφή με το εργαστήριο ή τη βιομηχανία, ο φοιτητής αποφοιτά χωρίς πρακτική εμπειρία και η κοινωνία αδυνατεί να δημιουργήσει μια νέα γενιά τεχνιτών, μηχανικών, επιστημόνων που παράγουν κάτι ουσιαστικό.
Η Ελλάδα παρήγαγε πνευματικό κεφάλαιο, αλλά το εξήγαγε. Η μετανάστευση των πιο ικανών έγινε η πιο ακριβή απώλεια της μεταπολιτευτικής εποχής. Καμία μικρή χώρα που παρέδωσε την κυριαρχία της στη Γερμανία δεν διέφυγε από αυτή τη μοίρα. Όλες είδαν τη μεταφορά παραγωγής και δεξιοτήτων προς τα κέντρα αποφάσεων.
Όταν η τεχνολογία δεν εφευρίσκεται ή δεν συντηρείται στο εσωτερικό, η κοινωνία αποξενώνεται ακόμη και από τη χρήση της, με αποτέλεσμα να μη μπορεί να συντηρήσει ή να επισκευάσει ούτε αυτοκίνητα. Έτσι, γεννιέται η πολιτιστική και γνωσιολογική παρακμή, που σήμερα εκφράζεται σε όλα τα επίπεδα, στην επιστήμη, στην τέχνη, στην πολιτική και την αισθητική.
Το ανθρώπινο κεφάλαιο, το πολυτιμότερο όλων, διαβρώθηκε σιωπηλά. Οι γνώσεις απαξιώθηκαν, οι δεξιότητες μαράζωσαν, η αξιοσύνη μεταναστεύει. Η πραγματική κρίση της χώρας δεν είναι οικονομική, αλλά ανθρωπολογική. Είναι η φτώχεια του πνεύματος, η απουσία πάγκου και μαθητείας, η απώλεια της αυτοπεποίθησης ότι μπορούμε να φτιάξουμε κάτι.
Όταν φεύγει η τεχνική παιδεία, φεύγει μαζί της και η ψυχή του πολιτισμού, η ικανότητα να μετατρέπεις τη σκέψη σε δημιουργία. Στην Ιστορία των εθνών, αυτή η απώλεια είναι αμετάκλητη.
Ο Καραμανλής, όταν έβαλε την Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, δήλωσε «ή θα κολυμπήσουμε ή θα πνιγούμε».
Πνιγήκαμε.
Η μοναδική σανίδα σωτηρίας είναι η απαγκίστρωση από την παγίδα της Ε.Ε., που μας σκοτώνει.
* Ο Α.Κεφαλάς είναι Διδάκτωρ Φυσικής του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ
**Πρεκαριοποίηση=Ο όρος προέρχεται από τη λέξη "precarization" (λατινικά Precarius=αβέβαιος, επισφαλής) και αναφέρεται στη διαδικασία κατά την οποία η εργασία και, κατ' επέκταση, η ζωή, γίνονται όλο και πιο επισφαλείς και αβέβαιες
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου